ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 217
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, ΝΟΡΜΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΥ 217
ενδεχομένως η έννοια αυτή μπορεί να δημιουργήσει συγχύσεις με άλλες μορφές
πολιτικής κοινωνικοποίησης στα δυτικά πρότυπα με την ευρεία έννοια. Ας
μην ξεχνάμε ότι υπάρχει η έννοια της Westernization, μια διαφορετική έννοια
με ένα ορισμένο ιστορικό βάθος. Στην ελληνική περίπτωση ξεκινάει στο 19ο
αιώνα: ορισμένοι θύλακοι είχαν πολύ εμφανείς δυτικές και δυτικότροπες τάσεις,
στη συνέχεια περνούν στην αφάνεια, αργότερα αναδύονται πάλι, κ.ο.κ.
Πρόκειται για μια πορεία γεμάτη διακυμάνσεις, διακεκομμένη, σίγουρα όχι
γραμμική. Όμως η Westernization και τα αποτελέσματα της είναι διαφορετικά
από τη συγκεκριμένη έννοια του «εξευρωπασμού» την οποία χρησιμοποιούμε
σε αυτή την ειδική γλώσσα της Πολιτικής Επιστήμης και η οποία, όπως θα διαπιστώσουμε,
σημαίνει την επίδραση της ευρωπακής ενοποίησης αλλά και την
αλληλεπίδραση με τους ευρωπακούς θεσμούς και δρώντες και τον διαδραστικό
τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η ενοποιητική διαδικασία. Κατά συνέπεια,
εάν επιθυμούμε να κρατήσουμε διακριτή την Westernization, θα πρέπει να
θυμηθούμε ότι αναφορικά με τον εξευρωπασμό / Europeanization, ενώ στο επίπεδο
των ελίτ υπάρχει μια προφανής προστιθέμενη αξία από τη χρήση αυτής
της έννοιας, στα άλλα επίπεδα ενδέχεται στην ανάλυση της πολιτικής κουλτούρας
να συγχέουμε τα αποτελέσματα εξευρωπασμού (με τη στενή αυτή έννοια
που μόλις αναφέρθηκε) με ευρύτερα αποτελέσματα έκθεσης στην κουλτούρα
της παγκοσμιοποίησης (Globalization), του εξαμερικανισμού (Americaniza -
tion), κ.ο.κ.
Το τρίτο και τελευταίο μεθοδολογικό ζήτημα αφορά τις σχέσεις μεταξύ
εξευρωπασμού, εκσυγχρονισμού και παγκοσμιοποίησης. Είναι εδώ σκόπιμη
μια διευκρινιστική παράθεση. Είναι προφανές ότι η ευρωπακή θεσμική κατασκευή
δεν παίζει το ρόλο απλώς και μόνο της διαμεσολάβησης της παγκοσμιοποίησης.
Αυτό προκύπτει εάν εξετάσουμε συγκεκριμένα πεδία πολιτικών και
μπορούμε εκεί να δούμε διαφοροποιήσεις. Αλλά ακόμη και εκεί που ενδεχομένως
παίζει το ρόλο διαμεσολάβησης της παγκοσμιοποίησης, το ζητούμενο είναι
να δούμε από συγκριτική άποψη μεθοδολογικά πώς μπορούμε να διαφοροποιήσουμε
τις επιπτώσεις του εξευρωπασμού από αυτές της παγκοσμιοποίησης.
Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει διαφορά σε σχέση με χώρες οι οποίες υφίστανται
τις μεν διαδικασίες (παγκοσμιοποίησης) αλλά όχι τις δε (εξευρωπασμού),
έχοντας ξεκινήσει από το ίδιο περίπου σημείο εκκίνησης.
Ας στραφούμε τώρα στην πρώτη από τις δυο βασικές απόπειρες ορισμού
του εξευρωπασμού. Πράγματι, όταν αναφερόμαστε σε εξευρωπασμό, αναφερόμαστε
σε δύο βασικές εκδοχές, η πρώτη εκ των οποίων φαίνεται απλούστερη.
Η εκδοχή αυτή αφορά τις επιπτώσεις (impact) των διαδικασιών ευρωπακής
ενοποίησης στο εθνικό επίπεδο. Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να πάρουν
πολλές μορφές και αφορούν (α) τις διαδικασίες, (β) τους δρώντες, (γ) τους θεσμούς
και (δ) την πολιτική κουλτούρα. Παρότι για αναλυτικούς λόγους οι επι-