ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 128
128 ΓΙAΝΝΗΣ ΑΥΓΕΡΙΝOΣ
κρίση να έχει διαφορετικές αιτίες από τη τρέχουσα. Ως εκ τούτου, η απάντηση
στην κρίση και η αναγκαία μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος
δε μπορεί να είναι αποσπασματική. Λύσεις σε εθνικό επίπεδο δεν είναι ποτέ
αρκετές. Επίσης, η παρέμβαση που γίνεται την ώρα της κρίσης δε μπορεί να είναι
επαρκής. Η διασφάλιση της σταθερότητας δε μπορεί να πραγματοποιηθεί
μόνο με μέτρα έσχατης σωτηρίας, ενώ δεν τίθεται και θέμα διαφοροποιημένης
αντιμετώπισης σύμφωνα με κριτήρια «ηθικού κινδύνου», δηλαδή του φόβου ότι
δεν υφίσταται πλέον η έννοια της κύρωσης, απαραίτητη για τη λειτουργία των
αγορών. 26
Της οποιασδήποτε παρέμβασης πρέπει να προηγείται η ενδελεχής μελέτη
του ακραίου, του ασυνήθιστου φαινομένου, όπως αυτού που βιώνουμε σήμερα.
Στη συνέχεια, η μελέτη αυτή θα πρέπει να οδηγήσει στην κατάρτιση ενός γενικού,
ενός παγκοσμίου σχεδίου «μελλοντικής διάσωσης», πρόληψης και εξυγίανσης
του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το σχέδιο αυτό δε θα πρέπει να
περιορίζεται, αλλά να κινείται πέρα από τις δεσμεύσεις των κυβερνήσεων για
την προστασία των καταθετών και τη διάσωση των χρηματοπιστωτικών εταιριών
που αντιμετωπίζουν κίνδυνο χρεοκοπίας. Πέρα από την επιστροφή του
κέντρου βάρους των δραστηριοτήτων της αποταμίευσης και επένδυσης σε οργανωμένες
δημόσιες και διαφανείς αγορές κεφαλαίου, ζητούμενη είναι επίσης
και η αποκατάσταση των εποπτικών παρεμβάσεων σε εθνικό, κοινοτικό και
διεθνές επίπεδο. Βασικά στοιχεία αυτής της πολιτικής θα πρέπει να είναι η
επανεξέταση, επανολοκλήρωση και ενοποίηση του εποπτικού χώρου και η
αναζήτηση δυνατοτήτων και μορφών μακροοικονομικού ελέγχου σε ολόκληρο
το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Όπως αποδείχθηκε, το υπάρχον σύστημα της ελεύθερης οικονομίας δε μπορεί
να επιβιώσει χωρίς αυστηρούς κανονισμούς, χωρίς περιορισμούς και χωρίς
κρατική παρέμβαση. Σήμερα, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση οι προτάσεις
για τη μεταρρύθμιση των συστημάτων εγγύησης καταθετών ή επενδυτών,
για τη ρύθμιση και εποπτεία των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης (credit
rating agencies) ή την υιοθέτηση νέων κανόνων επάρκειας κεφαλαίων για τις
τράπεζες και τις επενδυτικές εταιρίες πέρα από τη «Βασιλεία ΙΙ». 27 Σημαντικές
είναι επίσης οι αποφάσεις για την υιοθέτηση αυστηρότερων κανόνων ρύθμισης
και εποπτείας φορέων που λειτουργούσαν έως τώρα στο λιγότερο διαφανές
και οργανωμένο σύστημα των χρηματοπιστωτικών αγορών, συμπεριλαμβανο-
26 Βλέπε Γ. Παπαντωνίου, «Προσωρινή απόκλιση από τα δημοσιονομικά όρια του
Μάαστριχτ», Ημερησία, 4/10/2008, σελ. 7.
27 Βλέπε Γ. Ζαββό, «Στρατηγική ενίσχυσης και μεταρρύθμισης του ευρωπακού
χρηματοπιστωτικού τομέα», Το Βήμα, 5/10/2008, σελ. Β7.