ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 288
288 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΤΑΛΑΚΗΣ
Η αδυναμία του κράτους να ενεργοποιήσει με αξιοπιστία τα μέσα εξαναγκασμού
που διαθέτει δημιουργεί ισχυρά αντικίνητρα συμμετοχής των μη κρατικών
φορέων στη διαδικασία διαμόρφωσης και υλοποίησης πολιτικών. Με
άλλα λόγια, ενώ η εξάρτηση του κράτους από πόρους μη κρατικών φορέων είναι
αναγκαία συνθήκη για την θεσμοθέτηση συμμετοχικών δικτύων πολιτικής,
εντούτοις δεν φαίνεται να είναι και ικανή για να τη μετάβαση σε μη ιεραρχικές
μορφές συντονισμού της δράσης. Όπως απωτυπώνεται στο παρακάτω σχήμα,
το κίνητρο συνεργασίας μη κρατικών φορέων με το κράτος αυξάνεται όσο αυξάνεται
και η ικανότητα του κράτους να αναλάβει αυτόνομη δράση.
Σχήμα 1. Κρατική ισχύς και κίνητρα συνεργασίας κρατικών και μη κρατικών φορέων
Ισχυρό κράτος
Κίνητρο
συμμετοχής
Μη κρατικοί
φορείς
Κρατικοί
φορείς
Αδύναμο κράτος
Ισχυρό κράτος
Αν όμως η δυνατότητα αυτή επαρκεί για την αποτελεσματική διαμόρφωση
και υλοποίηση πολιτικών, οι κρατικοί φορείς δεν έχουν κανένα πλέον κίνητρο
για τη θεσμοποίηση μη ιεραρχικών μορφών συντονισμού. Αντιθέτως αν η δυνατότητα
αυτή είναι ανύπαρκτη, το κίνητρο των κρατικών φορέων για συνεργασία
με μη κρατικούς φορείς μειώνεται λόγω της αδυναμίας του κράτους να
ελέγξει τη δράση τους. Ανάλογα μειώνεται και το κίνητρο συμμετοχής των μη
κρατικών φορέων, καθώς οι τελευταίοι δεν αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο δυσμενέστερων
συνεπειών που επιφέρει η μονομερής προσφυγή του κράτους σε
ιεραρχικά (νομικά) μέσα επιβολής. Κράτη που αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις
των αναγκαίων εκείνων πόρων για αποτελεσματική ρύθμιση αποδεικνύονται
συχνά ως τα λιγότερο δεκτικά σε εναλλακτικές μορφές ρύθμισης. Η παραπάνω
σχέση θα μπορούσε να προσομοιαστεί με το γνωστό σόφισμα του σωρού.
Δεν είναι δυνατόν να ορίσει κανείς ένα ανώτατο ή κατώτατο όριο πόρων, πάνω
(ή κάτω) από το οποίο το κράτος θεωρείται ότι αδυνατεί να αναλάβει αυτόνομη
δράση για τη ρύθμιση των δημόσιων προβλημάτων.