ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 19
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 19
φιακής επανάστασης η επικοινωνία μεταξύ των κυβερνήσεων είναι αστραπιαία.
16 Προχωρώντας στη σύγκριση των δύο κρίσεων και των αντιδράσεων για
την αντιμετώπισή της με αναφορά στην ελληνική οικονομία, ο Θοδωρής Πελαγίδης
καταλήγει στο ότι όταν εκδηλώνεται μία οικονομική κρίση σε παγκόσμια
έκταση, όπως η σημερινή, αλλά και βάθους που ίσως να ξεπεράσει αυτή του
1929, για την αντιμετώπισή της χρειάζονται ενέσεις «αξιοπιστίας» και στήριξης
του συστήματος. 17 Η αρχή που έγινε είναι εναρμονισμένη με την ευρωπακή
πρακτική, όμως ο ελληνικός προπολογισμός πρέπει να ενισχύσει τη ζήτηση
για επενδύσεις, με έμφαση τόσο σε σκληρές και ήπιες υποδομές, όσο και στις
εναλλακτικές επενδύσεις της «πράσινης οικονομίας» (βλέπε στην επόμενη ενότητα).
Η συζήτηση για την οικονομική κρίση, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα,
έχει εξελιχθεί σε μία νέα συζήτηση μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών,
φιλελεύθερων και σοσιαλιστών, για το τέλος ή όχι του καπιταλισμού και για τη
σκοπιμότητα και τα όρια της παρέμβασης του κράτους στις απελευθερωμένες
αγορές του πλανήτη, στην οικονομία και στην κοινωνία. Υπάρχει μια κυρίαρχη
μερίδα αναλυτών που υποστηρίζει ότι ενδεχομένως, η οικονομική κρίση πρέπει
να οδηγήσει σε αλλαγή του παγκόσμιου συστήματος προς μια πιο παρεμβατική
κατεύθυνση, σε ένα πιο αυστηρά ρυθμιζόμενο, πιο δίκαιο κοινωνικά και πιο οικολογικά
υπεύθυνο καπιταλιστικό σύστημα. 18 Υπάρχουν όμως και κάποιοι που
υπενθυμίζουν ότι στην ενδιάμεση κρίση της δεκαετίας του 1970, όταν οι δύο
υποτιμήσεις του δολαρίου και η οριστική αποσύνδεσή του από το χρυσό οδήγησαν
σε πλήρη αναταραχή στις ισοτιμίες των νομισμάτων, σε διψήφια νούμερα
πληθωρισμού και ανεργίας και σε τεράστια ανοίγματα στα κρατικά ταμεία για
σχεδόν δέκα χρόνια, ήταν η οικονομία της αγοράς που έδωσε τελικά τη λύση.
Ενώ η συντηρητική διανόηση τηρεί, προς το παρόν, μία σχετική σιωπή, απεναντίας
η αριστερή διανόηση σπεύδει να αναγγείλει (για πολλοστή φορά) την κατάρρευση
του συστήματος της ελεύθερης οικονομίας, θέτοντας ερωτήματα για
το αν θα υπάρξει μια ακόμη ιστορική αλλαγή σκυτάλης ανάμεσα στους ηγεμονικούς
πόλους του καπιταλισμού ή αν βαδίζουμε σταδιακά σε μια «Τρίτη
Εποχή της Παγκοσμιοποίησης» δίχως πόλους; 19
16 Ν. Μουζέλης, «Ο κόσμος μετά την κρίση», Νέες Εποχές-Το Βήμα, 16/11/2008, σελ.
Β20.
17 G. Soros, «How to Capitalise the Banks and Save Finance», Financial Times,
12/10/2008.
18 Ν. Μουζέλης, «Έχουν Μέλλον οι Αγορές; Η Ευκαιρία της Σοσιαλδημοκρατίας»,
Νέες Εποχές-Το Βήμα, 5/10/2008, Β18.
19 Όπως παρατηρεί ο Μίμης Ανδρουλάκης σε πρόσφατο βιβλίο του, «οι «θεολόγοι»