ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 427
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 427
Ελλάδας όσον αφορά στην ανάπτυξη μιας συγκροτημένης στρατηγικής εθνικής
ασφάλειας και, συνακόλουθα, η ανάπτυξη ενός λειτουργικού θεσμικού μηχανισμού
παραγωγής στρατηγικού σχεδιασμού και διαχείρισης κρίσεων. Στα πλαίσια
αυτά επισημαίνονται, συνοπτικά, οι υφιστάμενες αδυναμίες και ελλείψεις
του υπάρχοντος θεσμικού συστήματος παραγωγής στρατηγικού σχεδιασμού
και χειρισμού κρίσεων. Τέλος, μέσω της ενδεικτικής καταγραφής των προποθέσεων
που θα πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου ενδεχόμενες παρεμβάσεις
στον τομέα του σχεδιασμού και της παραγωγής στρατηγικής εθνικής
ασφάλειας να είναι όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερες, οριοθετείται το
πλαίσιο των τομών και μεταρρυθμίσεων στις οποίες επιβάλλεται να προχωρήσει
άμεσα η Ελλάδα.
Τα αιτία της υστέρησης: Η διαμόρφωση της «ελληνικής στρατηγικής
κουλτούρας»
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην προσπάθεια ανάλυσης και εξήγησης της
ανορθολογικής –και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις «επιθετικής», «σπασμωδικής»
ή/ και «παράλογης»– συμπεριφοράς της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο, η ακαδημακή και επιστημονική ανάλυση
εντοπίζει τα αίτια σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της «πολιτικής κουλτούρας»
που παραδοσιακά έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα. Εκκινώντας από
αυτή την παρατήρηση υποστηρίζουμε ότι η αδυναμία ανάπτυξης συγκροτημένης
στρατηγικής εθνικής ασφάλειας –η οποία εμπεριέχει τόσο την εξωτερική
όσο και την αμυντική πολιτική– από μέρους της Ελλάδας θα πρέπει να αποδοθεί
στη διαμορφούμενη κατά τη τελευταία τριακονταετία «στρατηγική κουλτούρα».
Κατ’ αρχήν πρέπει να επισημανθεί ότι –οικοδομώντας πάνω στην έννοια
της «πολιτικής κουλτούρας»– η έννοια της «στρατηγικής κουλτούρας» ή «στρατηγικής
αγωγής» αφορά στις παραδόσεις, αξίες, στάσεις, πρότυπα και υποδείγματα
συμπεριφοράς ενός κράτους, στις συνήθειες, στους συμβολισμούς,
στα κεκτημένα καθώς και στους ιδιαίτερους τρόπους προσαρμογής του στο διεθνές
περιβάλλον καθώς και επίλυσης των διαφόρων ζητημάτων σε σχέση με τη
χρήση ή την απειλή της χρήσης βίας. Οι πηγές της στρατηγικής κουλτούρας
ενός κράτους είναι η ιστορία, η γεωγραφία και η πολιτική κουλτούρα και η έννοια
της «στρατηγικής κουλτούρας» αντιπροσωπεύει –σωρευτικά– τις στάσεις
και τα πρότυπα συμπεριφοράς των πλέον σημαντικών παραγόντων, όπως η πολιτική
ελίτ, η κοινή γνώμη, οι Ένοπλες Δυνάμεις κ.ά. Όπως χαρακτηριστικά
επισημαίνει ο Jack Snyder, θεμελιωτής της έννοιας της «στρατηγικής κουλτούρας»:
«... αυτές οι στάσεις και τα πρότυπα συμπεριφοράς αποκτούν περισσό-