ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 228
228 ΚΏΣΤΑΣ ΛΑΒΔΑΣ
κάθε κόμματος) στους κομματικούς μηχανισμούς. Θα αποτελούσαν κύριο (αν
όχι τον κύριο) παράγοντα διαμεσολάβησης προτιμήσεων και κομβικό σημείο
σύμπηξης και μορφοποίησης πολιτικών στρατηγικών. Η σημερινή εμπειρική
πραγματικότητα προσεγγίζει, σε ορισμένα πεδία πολιτικής, την εικόνα αυτή,
χωρίς αυτή τη στιγμή να ταυτίζεται μαζί της σε ότι αφορά το σύνολο του πολιτικού
συστήματος.
Μήπως η αρκετά συντονισμένη διεθνής απάντηση στην πρόσφατη χρηματοπιστωτική
κρίση (Οκτώβριος 2008) αλλά και η υπερίσχυση των Δημοκρατικών
του Obama στις ΗΠΑ (Νοέμβριος 2008) υποδεικνύουν την αναβίωση της πολιτικής
ως υποσυστήματος πλοήγησης; Όχι απαραίτητα. Παρά την προφανή σημασία
των προσπαθειών για έναν πολιτικό συντονισμό σε μια νέα βάση, το είδος
των παρεμβάσεων εκφράζει κυρίως μια τεχνοκρατική και πραγματιστική
αντίληψη περί δημόσιας πολιτικής, απαλλαγμένης τόσο από σοσιαλ-λακιστικές
προδεάσεις περί Κράτους όσο και από την άλογη λατρεία του μύθου της
Αγοράς. Πρόκειται για ένα «νέο πραγματισμό», 22 ο οποίος αναγνωρίζει ότι
αξίες και νόρμες δεν ταυτίζονται και επιχειρεί να αναδείξει τη σημασία ενός
νέου πλαισίου πολιτικής διαχείρισης και (υπό προποθέσεις) πολιτικής διαβούλευσης.
Ο πραγματισμός αυτός επιβεβαιώθηκε με τις τολμηρές πρωτοβουλίες
της κυβέρνησης του Gordon Brown τον Οκτώβριο του 2008. Σηματοδοτεί
γενικότερα μια σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο της ευρω-ατλαντικής πολιτικής
αναζήτησης, επισημαίνει την σχετική ενίσχυση ενός πλέγματος από πραγματιστικές
νόρμες, αλλά δεν υποδηλώνει απαραίτητα μια επιστροφή του Πολιτικού
ως επικυρίαρχου στοιχείου. Στην Ελλάδα, εν τω μεταξύ, το έλλειμμα σε πραγματιστικές
νόρμες παραμένει σημαντικό και, όπως θα δούμε στη συνέχεια, σχετίζεται
με τις ασθενείς επιδράσεις των διαδικασιών εξευρωπασμού στο επίπεδο
της πολιτικής κουλτούρας. Την ίδια στιγμή που, μέσα στην εντεινόμενη
απαξίωση του πολιτικού προσωπικού, ενισχύονται οι τάσεις ωραιοποίησης της
αναλογικής εκπροσώπησης και της με αυτή συνδεόμενης ενίσχυσης των μικρών
κομμάτων. Και όμως, η πλειοψηφική εκδοχή του κοινοβουλευτισμού (με ισχυρές
κυβερνήσεις ενός κόμματος) υπερτερεί σε δυο κρίσιμα μέτωπα. Υπερτερεί,
καταρχήν, από πλευράς εκλογικής λογοδοσίας της πολιτικής εξουσίας απέναντι
στην κοινωνία, διάσταση που καθίσταται προβληματική με τη διάχυση ευθύνης
που συνεπάγονται οι πολυκομματικές κυβερνήσεις. Υπερτερεί, κατά δεύτερο
λόγο, και από πλευράς δυνατοτήτων αποτελεσματικής εφαρμογής των
ρυθμιστικών κανόνων και απαίτησης σεβασμού σε νόρμες. Τόσο τα μικρά κόμ-
22 Κ. Α. Λάβδας, «Ο Νέος Πραγματισμός και το Κοινωνικό Κέντρο», Κοινωνικό Κέντρο,
No 1, 2007. σελ. 33-47 και Κ. Α. Λάβδας, «Ο «νέος πραγματισμός» στην Ευρωπακή
Ένωση», Ο Κόσμος του Επενδυτή, 20-21/08/2005, σελ. 22.