ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 256
256 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ
βαση από τα έργα μικρής κλίμακας σε σημαντικά μεγάλα έργα υποδομής από τα
μέσα της δεκαετίας του 1990 θεωρήθηκε ότι επηρεάστηκε σημαντικά από τη
διαδικασία «μάθησης από το εξωτερικό» με αναφορά στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας
και Πορτογαλίας. Ωστόσο η αδυναμία της θεσμικής υποδομής αναγνωρίζεται
ευρύτερα σαν ένα βασικό εμπόδιο που συντελεί στην επιβράδυνση της
διαδικασίας μάθησης στην Ελλάδα. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές στην περίπτωση
της Ιρλανδίας, η οποία χαρακτηρίζεται από μια σχετικά ισχυρή θεσμική
υποδομή κυρίως στο επίπεδο του κεντρικού κράτους. 21 Παρόλο ότι απέχει από
το να θεωρείται ιδεώδης, αυτή η θεσμική υποδομή πλεονεκτεί σαφώς σε σύγκριση
με την αναποτελεσματική ελληνική δημόσια διοίκηση. 22
Παρεμφερής είναι η εικόνα που αναδύεται από τη σύγκριση με την Πορτογαλία,
παρόλο ότι αυτή θεωρείται αποτελεί μια πιο «συγγενή» περίπτωση προς
την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η δημόσια πολιτική στην Πορτογαλία βασίζεται σε
μια κεντρική διοίκηση προσομοιάζουσα μάλλον προς το Γαλλικό παράδειγμα
που, ωστόσο, έχει αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματική σε σύγκριση με την Ελληνική,
ιδιαίτερα σε ότι αφορά στη διαχείριση των πόρων της ΕΕ.
Συνολικά, υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι, ενώ η ανάπτυξη της υλικής
υποδομής μπορεί αναμφίβολα να χαρακτηριστεί ως σημαντική επιτυχία της διαδικασίας
εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα, η διαδικασία της οικοδόμησης θεσμών και
η σημαντική μεταρρύθμιση των δομών της δημόσιας πολιτικής αποδείχθηκε πολύ
δυσχερέστερη. Πράγματι, παρά τις σοβαρές προσπάθειες καταπολέμησης πελατειακών
πρακτικών και οικοδόμησης εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς,
όπως η ίδρυση του Ανώτατου Συμβούλιου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), 23 ο
κρατισμός ή, πιο συγκεκριμένα, η συγκεντρωτική και ταυτόχρονα αδύναμη διοικητική
δομή μαζί με την επικυριαρχία των πολιτικών πελατειακών σχέσεων στη διαδικασία
πολιτικής εξακολουθούν να παραμένουν τα κύρια χαρακτηριστικά της θε-
21 N. Rees, B. Quinn και B. Connaughton, «Ireland’s Pragmatic Adaptation to
Regionalization: the Mid West Region», Regional and Federal Studies, special issue,
Paraskevopoulos και. Leonardi (επιμ.), οπ.π., 2004, σελ. 377-402, και Paraskevopoulos
και Leonardi οπ.π, 2004.
22 D. A. Sotiropoulos, «Southern European Public Bureaucracies in Comparative
Perspective», West European Politics, Vol. 27, No. 3, 2004, σελ. 405-422.
23 Το ΑΣΕΠ είναι ειδικό σώμα του δημόσιου τομέα για την πρόσληψη δημοσιοπαλληλικού
προσωπικού μέσω διαγωνισμών. Πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι τέτοιες
προσπάθειες για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς και, κατά
συνέπεια, τη δημιουργία κοινωνικού κεφαλαίου, μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις
στην αποτελεσματικότητα της διαμόρφωσης δημόσιας πολιτικής σε βραχυ- /μεσοπρόθεσμο
ορίζοντα, κυρίως με την αύξηση του συναλλακτικού κόστους (transaction
costs) εντός της διαδικασίας πολιτικής.