ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 62
62 ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΠΑΝΟΣ
Αποταμίευση και ΙΤΣ
Ένα θέμα που έχει απασχολήσει τους αναλυτές και διεθνείς οργανισμούς
είναι η σύνδεση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων με το έλλειμμα του ισοζυγίου
τρεχουσών συναλλαγών. Στην πρόσφατη μάλιστα αξιολόγηση που κάνει η
Ευρωπακή Επιτροπή για το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 4 τονίζεται
ότι τα προβλήματα με το ΙΤΣ επηρεάζονται αρνητικά από τη δημοσιονομική
πολιτική. Για το θέμα αυτό που είναι γνωστό στην οικονομική ανάλυση ως
πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων, η Επιτροπή αναφέρει:
«Πίσω από το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών βρίσκεται
σε μεγάλο βαθμό το έλλειμμα του δημόσιου τομέα. Η Ελλάδα παρουσίαζε
παραδοσιακά δημοσιονομικά ελλείμματα πάνω από το 3% του ΑΕΠ. Είναι
μια χώρα υψηλού δημόσιου χρέους που αντιμετωπίζει και τους κινδύνους
γήρανσης του πληθυσμού, μέσα από το αυξημένο κόστος συντάξεων και του
συστήματος δημόσιας υγείας. Αυτό το πρότυπο δημόσιων δαπανών δημιουργεί
ανησυχίες όχι μόνο επειδή ο εξωτερικός δανεισμός δεν διοχετεύεται
σε παραγωγικές επενδύσεις, αλλά και επειδή ο εξωτερικός δανεισμός
εξαρτάται από την αξιοπιστία και τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.»
Το θέμα των δίδυμων ελλειμμάτων έχει απασχολήσει αρκετά τους οικονομολόγους,
με αφορμή κυρίως τις ΗΠΑ και τα ελλείμματα που έχουν τόσο στον Προ-
πολογισμό όσο και στο ΙΤΣ. Η σύνδεση του δημοσιονομικού ελλείμματος με το
έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών γίνεται μέσα από τη σχέση αποταμίευσηςεπενδύσεων
και εισαγωγών-εξαγωγών. Πολύ απλά η σχέση αυτή μπορεί να συναχθεί
από την ταυτότητα του εθνικού εισοδήματος σε μια ανοιχτή οικονομία. Η
βασική σχέση για το τι παράγει μια οικονομία μπορεί να αποτυπωθεί ως εξής:
Y = C + I + G + X
όπου Y είναι το εθνικό εισόδημα ή το ΑΕΠ, C είναι η εγχώρια κατανάλωση, I
είναι η επένδυση, G είναι οι κρατικές δαπάνες και X είναι οι εξαγωγές. Η
σχέση αυτή μας λέει απλά ότι το παραγόμενο ΑΕΠ (το αριστερό σκέλος της
εξίσωσης) αποτελείται από παραγωγή για εγχώρια κατανάλωση, εγχώρια
επένδυση, για κρατικές υπηρεσίες και το υπόλοιπο για εξαγωγές. Μια άλλη
4 Για περισσότερες λεπτομέρειες βλέπε, «Greece: Macro Fiscal Assessment: An
Analysis οf τhe December 2007 Update οf τhe Stability Programme», ECFIN/50384/08-
EN, Brussels, 04.03.2008.