ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 246
246 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ
μέσα της δεκαετίας του 1980, η οποία σηματοδότησε την αποστασιοποίηση από
την προσανατολισμένη σε συγκεκριμένα έργα και τομεακή προσέγγιση προς
μια πιο προγραμματική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης και έτσι
προς την έναρξη διαμόρφωσης μιας συνεκτικής κοινοτικής περιφερειακής πολιτικής,
όχι μόνον συνέπεσε αλλά και έδωσε ώθηση στη μεταρρύθμιση του συστήματος
των σχέσεων κέντρου-περιφέρειας, η οποία αφορούσε –τουλάχιστον
επισήμως– την αποκέντρωση της εξουσίας, την εκτεταμένη οικοδόμηση θεσμών
και τον πειραματισμό με νέες –για την Ελλάδα– μορφές συμμετοχής των
πολιτών στη διαδικασία πολιτικής. 8 Με την εισαγωγή του πρώτου ΚΠΣ το 1989
τα χαρακτηριστικά αυτά της συνεκτικότητας στην περιφερειακή πολιτική ενισχύθηκαν
περαιτέρω με την υιοθέτηση μιας πολυετούς προγραμματικής προσέγγισης
και την εισαγωγή των εννοιών της εταιρικότητας, της προσθετικότητας,
της αναλογικότητας και της επικουρικότητας ως κυρίαρχων αρχών πολιτικής.
9 Παρά την εμπειρία από τα ΜΟΠ, η καθιέρωση των ΚΠΣ δημιούργησε ένα
σχεδόν εξ ολοκλήρου νέο περιβάλλον πολιτικής στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στους
τομείς σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικής που καλούνταν οι δρώντες να χειριστούν.
Αυτό το νέο περιβάλλον χαρακτηριζόταν από ένα σύστημα πολυεπίπεδου
σχεδιασμού στο οποίο εμπλέκονταν τομεακά προγράμματα εθνικής κλίμακας
(η εθνική συνιστώσα) και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα
(ΠΕΠ) για κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας καθώς και από πρωτοποριακούς
–για την Ελλάδα– θεσμούς συμμετοχής των δρώντων στη διαμόρφωση
πολιτικής σε κάθε επίπεδο της κυβέρνησης, όπως οι Επιτροπές Διαχείρισης
των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Ωστόσο, παρότι τόσο τα ΜΟΠ όσο
και το πρώτο ΚΠΣ λειτούργησαν αναμφίβολα ως καταλύτες για τη δημιουργία
πληθώρας νέων θεσμών στο υπο-εθνικό επίπεδο, όπως οι αναπτυξιακοί φορείς,
και/ ή για την αναβάθμιση των παλαιότερων, η αδυναμία της θεσμικής
ΕΕ έπαιξε καίριο ρόλο στην καθιέρωση των ΜΟΠ. Είχε συνταχθεί από τον τότε Επίτροπο
Γ. Βάρφη και τον υπεύθυνο του γραφείου του Δρ. Αχ. Μητσό. Ο τελευταίος
έπαιξε σημαντικό ρόλο, σε μεταγενέστερο στάδιο, στη διαμόρφωση της περιφερειακής
πολιτικής της ΕΕ στο DGXXII-συντονισμό Διαρθρωτικών Ταμείων.
8 Στην οικοδόμηση θεσμών περιλαμβανόταν και η δημιουργία των 13 διοικητικών
περιφερειών το 1986 και η εκλεγμένη δεύτερη βαθμίδα υπο-εθνικής κυβέρνησης [τοπικής
αυτοδιοίκησης] σε επίπεδο νομαρχιών το 1994. Βλ. Α. Mitsos,, «The Community’s
Redistributive and Development Role and the Southern European Countries» σε H. D.
Gibson (επιμ.), Economic Transformation, Democratization and integration into the
European Union: Southern Europe in Comparative Perspective, Palgrave, Basingstoke,
2001 και Paraskevopoulos οπ.π., 1998a και 2001b.
9 Βλ. Paraskevopoulos, οπ. π., 2001b.