ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 96
96 ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ
ρικώς αποδέχθηκε και ο ίδιος. 3 Πολύ χαμηλά όταν δεν έπρεπε, και μετά γρήγορα
υψηλότερα μήπως και προλάβει τη φούσκα των ακινήτων, την οποία ο
ίδιος –αλλά και η κυβέρνηση G.W. Bush με την ανεπαρκείς ρυθμιστικούς μηχανισμούς–
δημιούργησε με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στη σημερινή κατάσταση.
Η προεξόφληση από τις αγορές ότι οι δανειοδοτηθέντες θα συνέχιζαν
ακάθεκτοι για δεκαετίες να αποπληρώνουν τα δάνεια που είχαν συνάψει χωρίς,
όμως, επαρκείς ενυπόθηκες προποθέσεις, ήταν φανερό ότι από κάποιο
σημείο και μετά δεν είχε βάση.
Εν τω μεταξύ, το φθηνό χρήμα τροφοδοτούσε οικονομική υπερδραστηριότητα
που όμως η εγχώρια οικονομία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, με αποτέλεσμα
τα ελλείμματα στην εξωτερική οικονομική θέση των ΗΠΑ να χειροτερεύουν,
ενώ τα δημοσιονομικά ελλείμματα της κυβέρνησης G. W. Bush ενέτειναν
παράλληλα το φρενήρη ρυθμό δαπάνης («the sugar shock»). Πλέον, η μόνη
εφικτή πορεία ήταν η συνεχής επέκταση της δαπάνης που, όμως, δημιουργούσε
πια πληθωρισμό και ελλείμματα, με αποτέλεσμα την τελική εξασθένιση του δολαρίου.
Η φυγή κεφαλαίων που ακολούθησε κατά συνέπεια δημιουργούσε
σιγά-σιγά, μαζί με τις αυξημένες δαπάνες για πετρέλαιο (για τους γνωστούς κινέζικους
λόγους…) πιστωτική ασφυξία, μαζί με επιβράδυνση της οικονομίας.
Έτσι, άρχισαν να δυσκολεύονται οι καταναλωτές να αποπληρώσουν τα δάνεια
που είχαν αφειδώς συνάψει καθώς μισθοί και θέσεις εργασίας «καθυστερούσαν»,
ενώ η έλλειψη κεφαλαίων γινόταν όλο και χειρότερη. Οι δανειοδοτούμενοι
άρχισαν να «βαράνε κανόνι», αλλά και τράπεζες και επενδυτικοί οίκοι, όλο
και περισσότερο δυσκολεύονταν να βρούνε νέα κεφάλαια για να συνεχίσουν,
είτε την αποπληρωμή των δανείων τους, είτε να καλύψουν τις ζημιές από τους
δανειολήπτες που …κατέρρεαν.
Και τώρα, τι έπεται; Το ντόμινο αναμένεται να συνεχιστεί και να «περνάει»
όλο και περισσότερο στην πραγματική οικονομία. Το γεγονός αυτό, δηλαδή το
χάσιμο θέσεων εργασίας και ο περιορισμός του εισοδήματος και της δαπάνης
των «μέσων νοικοκυριών» θα συνεχίσει να επιδεινώνει τα κέρδη των εταιριών
και θα δυσκολεύει περαιτέρω την αποπληρωμή δανείων, μέχρι…που να καταγραφεί
και το τελευταίο επισφαλές δάνειο… Γι’ αυτό και ο Α. Greenspan έχει
δηλώσει ότι προπόθεση εξόδου από την κρίση είναι να «σταθεροποιηθεί» η
αγορά κατοικίας…
Επιπρόσθετα, οι καταναλωτές βλέπουν μέσα στις εξελίξεις αυτές να περιορίζεται
και το πιστωτικό όριο των καρτών, αλλά και να σφίγγουν, εξαιτίας της
ανεπάρκειας στις αγορές διαθεσίμων κεφαλαίων, οι όροι δανειοδότησης αυ-
3 Alan Beattie and James Politi, «‘I Made a Mistake’, admits Greenspan», Washin -
gton Post, 13/10/2008.