ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 12
12 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ
δευτικής διακυβέρνησης σε μια περίοδο εξαιρετικής αβεβαιότητας και ραγδαίων
εξελίξεων παγκόσμιας κλίμακας.
Πάνω από τριάντα χρόνια μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ο κύκλος
της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα φαίνεται να έχει οριστικά κλείσει. 2 Στην
περίοδο αυτή το ελληνικό πολιτικό σύστημα γνώρισε σημαντικές αλλαγές. 3 Οι
πιέσεις που ασκήθηκαν από τη διαδικασία του εξευρωπασμού, φυσική συνέπεια
της ελληνικής ένταξης στο ευρωπακό ενοποιητικό εγχείρημα, όξυναν τις
πολιτικές αντιπαραθέσεις και διαμόρφωσαν τις προποθέσεις για το εκσυγχρονιστικό
πρόγραμμα, το οποίο συγκρούστηκε με παραδοσιακές πρακτικές
και μεθόδους. 4 Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, η «σύγκλιση» με το κοινοτικό
κεκτημένο και η «ένταξη» στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση
(ΟΝΕ) συμβόλισαν την πορεία που έπρεπε να ακολουθηθεί, για να αντιμετωπιστούν
οι προκλήσεις του νέου περιβάλλοντος, υπό συνθήκες αντίστοιχες με
εκείνες που ισχύουν στον ανεπτυγμένο πυρήνα της Ευρωπακής Ένωσης (ΕΕ).
Ωστόσο, μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, απουσιάζει μια
συγκεκριμένη στοχοθεσία, ένα νέο στίγμα πορείας ή έστω ένα γενικό όραμα,
προκειμένου να επιτευχθεί το επόμενο βήμα, από τον ημιτελή ευρωπακό εκσυγχρονισμό
στον ανταγωνισμό της παγκόσμιας αρένας. Η πολυπόθητη «μεταρρύθμιση»,
η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα σελίδα θεσμικού εκσυγχρονισμού,
σύγκλισης με τον ανεπτυγμένο πυρήνα της Ευρώπης και ενίσχυσης
της εθνικής ικανότητας ανταπόκρισης στις νέες προκλήσεις, ταλαιπωρή-
2 Όπως παρατηρεί ο Γ. Βούλγαρης από «[τ]ο 1985 αναγγέλλεται το “τέλος της Μεταπολίτευσης”
και, από τότε, η αναγγελία επαναλαμβάνεται τακτικά, διαψεύδοντας τις
προηγούμενες. Και όμως, πράγματι, η “Ελλάδα της Μεταπολίτευσης” έχει τελειώσει
αρκετές φορές από τότε», στο Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση στην Παγκοσμιοποίηση,
εκδόσεις Πόλις, Αθήνα, 2008.
3 Για το ελληνικό πολιτικό σύστημα βλέπε αναλυτικά στο Γ. Κοντογιώργης κ.α.
(επιμ.), Τριάντα Χρόνια Δημοκρατία: Το Πολιτικό Σύστημα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας
1974-2004, Τόμοι Α & Β, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτηςεκδόσεις
Κριτική, Αθήνα, 2004.
4 Για τις προκλήσεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη πολιτική δυναμική της Ελλάδας,
όπως ο βαθμός διείσδυσης της πολιτικής του εκσυγχρονισμού στην ελληνική κοινωνία,
οι αλλαγές στο πολιτικό και κομματικό σύστημα, η διαμόρφωση μιας πολυπολιτισμικής
κοινωνίας, η άμβλυνση των παλαιών πολιτικών ρήξεων και διχασμών, η εξωτερική
πολιτική και οι σχέσεις της Ελλάδας με την ΕΕ, το ασφαλιστικό σύστημα, τα συνταγματικά
δικαιώματα και το σύστημα υγείας, βλέπε αναλυτικότερα στο K. Feather -
stone (επιμ.), Πολιτική στην Ελλάδα: Η Πρόκληση του Εκσυγχρονισμού, μετάφραση εκδόσεις,
Οκτώ, Αθήνα, 2007.