ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 314
314 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ
της υγείας κ.ο.κ. Αυτό είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα του μοντέλου επιλογής και
ανταγωνισμού που μπορεί να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις ως προς
την ισότητα και την κοινωνική συνοχή, μέσω του διαχωρισμού και απομόνωσης
(segregation) και συνεπώς υποβάθμισης που προκύπτει για τις μονάδες (π.χ.
σχολεία, νοσοκομεία) που υστερούν ή αποτυγχάνουν σ’ αυτό το επίπεδο.
Ωστόσο, έχουν μελετηθεί και εφαρμοσθεί διάφοροι εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης
με ενεργοποίηση μηχανισμών από τα άλλα μοντέλα δημόσιας πολιτικής
και ιδιαίτερα αυτό των «εντολών και ελέγχου». Έτσι, μπορεί π.χ. στο
χώρο της εκπαίδευσης να περιορισθεί ή και να αφαιρεθεί από τα σχολεία η αρμοδιότητα
για εισαγωγή μαθητών ή να υποχρεωθούν τα πανεπιστήμια σε τήρηση
συγκεκριμένων ποσοστώσεων ως προς την εισαγωγή φοιτητών από κατώτερα
κοινωνικά στρώματα. Στο χώρο της υγείας έχουν μελετηθεί διάφοροι τρόποι,
όπως η αφαίρεση της αρμοδιότητας εισαγωγής ασθενών από τα νοσοκομεία
ή η προσαρμογή των αμοιβών/τιμολογίου, ώστε για δυσκολότερες περιπτώσεις
ασθενών τα νοσοκομεία να δικαιούνται αντίστοιχα υψηλότερες αμοιβές
κ.ο.κ.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, παρά τα εγγενή προβλήματα που συνδέονται με την
εφαρμογή του, το παράδειγμα «επιλογής και ανταγωνισμού» και «οιονεί αγορών»,
γενικά, μπορεί πράγματι να προσφέρει έναν καλύτερο συνδυασμό κινήτρων
από την πλευρά των παρόχων με όρους ποιότητας, αποτελεσματικότητας,
ανταπόκρισης/λογοδοσίας και κοινωνικής δικαιοσύνης σε κρίσιμους τομείς
ημι-δημόσιων αγαθών. Μ’ αυτή την έννοια, μπορεί και πρέπει να αποτελεί
έναν κρίσιμο πυλώνα στην άσκηση δημόσιας πολιτικής γενικά, και ιδιαίτερα
στους τομείς οιονεί δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών, όπως υγεία, εκπαίδευση
κτλ. Αυτό, ωστόσο, πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με τα άλλα παραδείγματα/μοντέλα,
και ιδιαίτερα με αυτό των «εντολών και ελέγχου», δεδομένων
των προβλημάτων που υπάρχουν σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, όπως π.χ. το
θέμα της επαρκούς πληροφόρησης και γνώσης από την πλευρά των χρηστών ή
της επιλογής των καλλίτερων χρηστών από την πλευρά των παρόχων. Επίσης,
τα όποια μοντέλα άσκησης δημόσιας πολιτικής είναι απαραίτητο να συνοδεύονται
από κατάλληλες πολιτικές με στόχο την αναδιανομή και την ισότητα. Η τελευταία
άλλωστε αποτελεί κρίσιμη προπόθεση για την εξασφάλιση της κοινωνικής
συνοχής, ενός δηλαδή από τους θεμελιώδεις στόχους όλων των ασκούμενων
δημόσιων πολιτικών.