ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 352
352 ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
από τις Αμοιβαίες Μαθησιακές Δραστηριότητες (Peer Learning Activity) οι
οποίες αναπτύσσονται μεταξύ των κρατών-μελών.
β) Ανώτατη Εκπαίδευση και διαμόρφωση του Ενιαίου Ευρωπακού Χώρου
Με στόχο την «ενίσχυση του ρόλου των ΑΕΙ στην Ευρώπη της Γνώσης», η
Διαδικασία της Bologna 19 αποτελεί βασικό εργαλείο πολιτικής της ευρωπακής
ολοκλήρωσης, όντας ένα πολυσυζητημένο όσο και πολυδιάστατο μεταρρυθμιστικό
επεισόδιο. Αν και υπερβαίνει τα πολιτικά και χωροταξικά όρια της ΕΕ
(μετέχουν 46 χώρες), συνδέεται καταστατικά με το ενωσιακό εγχείρημα. 20 Σήμερα,
δέκα και πλέον έτη μετά την εκκίνησή της Διαδικασίας «η έμφαση στα
μαθησιακά αποτελέσματα, η ένθεση βαρύτητας στη σημασία του «workload»
και του «time budgeting» για την οργάνωση και λειτουργία των ευρωπακών
ΑΕΙ, η ανάδειξη καλών πρακτικών και η διάχυσή τους σε όλα τα ευρωπακά
ΑΕΙ (ECTS και Tuning Project) 21 –, η ένταση της συμβολής των ΑΕΙ στην περιφερειακή
ανάπτυξη και αειφορία, 22 οι προτάσεις για όλο και πιο εξελιγμένα
εργαλεία Ελέγχου και Διασφάλισης Ποιότητας (QA), το ζητούμενο της κοινωνικής
διάστασης, 23 αλλά και οι (συχνά έντονες) διαμαρτυρίες και αμφισβητήσεις
για αρκετές από τις διαστάσεις και τα αποτελέσματα της Διαδικασίας της
Bologna, τα προβλήματα εφαρμογής της και οι ίδιες οι ασυμμετρίες των εθνικοινωνική
ενσωμάτωση (μέσω αυτής). στ. Βασικές Ικανότητες (key-competences) και
μεταρρυθμίσεις στα προγράμματα σπουδών (curricular reform). ζ. ICTs. η. Αναγνώριση-πιστοποίηση
των μαθησιακών αποτελεσμάτων σε όλο το φάσμα της Δια Βίου Μάθησης,
σε πλήρη συνέργεια και με την αντίστοιχη διαδικασία της Bologna. Για τα πεδία
αυτά βλ. αναλυτικότερα σε Παπαδάκης, οπ.π. 2007, σ. 755- 780 και Παπαδάκης, οπ.π.
2008, σ. 179- 181.
19 M. Klemencic, The Bologna Process and students expectations, in Bologna
Handbook, Vol. 1, 2006, A.1.1-3, σ. 2 και Standing Group on Indicators and Benchmarks,
The 2007 report progress towards the Lisbon Objectives in Education and Training, EC,
Brussels, 2007, κεφ 4. A-7.
20 Βλέπε P. Zgaga, General Report for the Bologna Seminar on Designing Policies for
Mobile Students, Noordwijk, 10-12 Oct 2004. http://www.bologna-bergen2005.no/en/bolsem/seminars/041010-12
Noordwijk/041010-12_report.pdf
21 Bλέπε TUNING, Tuning Phase IV: Curricular Reform Taking Shape. Learning
Outcomes and Competences in Higher Education. TUNING project, University of
Groningen, 2006.
22 OECD/ Institutional Management in Higher Education, Higher Education: The
keys to sustainability, in IMHE Info, Νo. 2, 2003, σ. 1-2.
23 D. Kladis, «The social dimension of the Bologna Process: principles and concepts»,
Bologna Handbook, Vol. 1, Sept. 2006, B5.1-1, σ. 2.