ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 419
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ 419
οι ασύμμετρες απειλές και η εντεινόμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση. Στα
προσεχή έτη η Ελλάδα πρόκειται να αφιερώσει περισσότερους πόρους στις
σχέσεις με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τη νέα Ρωσία για τα θέματα αυτά, τα οποία,
ωστόσο, θα μπορούσαν να αποτελέσουν και το επίκεντρο νέων προσπαθειών
συνεργασίας, τόσο με τις χώρες τις νότιας Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τα ίδια
προβλήματα, όσο και σε διμερές επίπεδο με χώρες-κλειδιά στην ανατολική
Μεσόγειο, όπως η Τουρκία, το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος. 49
Καθώς οι ορίζοντες της σύγχρονης Ελλάδας έχουν διευρυνθεί, θα μπορούσε
να συμβάλλει περισσότερο ενεργά στις ευρωπακές προσπάθειες ενίσχυσης
της συνεργασίας στη Μεσόγειο. Αξιοποιώντας τις παραδοσιακά καλές
της σχέσεις με τις αραβικές χώρες και πλέον και το Ισραήλ, η Ελλάδα έχει τη
δυνατότητα να αναδειχτεί σε «γέφυρα» μεταξύ Βορρά-Νότου, συμβάλλοντας
στην προώθηση των ευρωπακών συνεργατικών και αναπτυξιακών δράσεων
στην περιοχή. Η προσφορά βιώσιμης ανάπτυξης αποτελεί την καλύτερη εγγύηση
για τη σταθερότητά στην περιοχή, ενώ μέσα από την ιδιαίτερα προνομιακή
θέση που βρίσκεται από πλευράς οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης,
ο ελληνικός παράγοντας στην περιοχή θα αναβαθμιστεί. Οι θαλάσσιες μεταφορές,
ο τουρισμός, οι ενεργειακές υποδομές, οι τεχνολογίες πληροφορικής και
επικοινωνιών, η βιομηχανική παραγωγή, το εμπόριο, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός
προσφέρουν σοβαρά περιθώρια ανάπτυξης, καθώς μπορεί να αναβαθμιστεί,
ως περιφερειακός κόμβος συνδυασμένων μεταφορών, διαμετακομιστικού
εμπορίου, ενεργειακών διασυνδέσεων, τουριστικών και πολιτιστικών συνεργασιών.
Εξαιτίας του περιεχομένου, αλλά και του μεγέθους της –μετά τη Σύνοδο στη
Λισαβόνα περιλαμβάνει συνολικά 39 μέλη (27 κράτη-μέλη της ΕΕ, 10 Μεσογειακά,
την Μαυριτανία και την Αλβανία)– η Διαδικασία της Βαρκελώνης
αποτελεί το σημαντικότερο περιφερειακό όχημα στη διαδικασία μεταψυχροπολεμικού
μετασχηματισμού της Μεσογείου. Μια τέτοια μακρο-διαδικασία
δεν μπορεί παρά να προχωρήσει με δοκιμασίες, λάθη και πισωγυρίσματα. Δεν
θα πρέπει όμως και να παραβλέπουμε ότι ο σχεδιασμός, η λειτουργία και η
αποτελεσματικότητα συστημάτων διεθνικής συνεργασίας και συλλογικής
ασφάλειας απαιτούν μέγιστη ικανότητα διακυβέρνησης, η οποία στον μεν μεσογειακό
Νότο δεν υφίσταται, ενώ στο Βορρά το πρόβλημα επικεντρώνεται
στην έλλειψη πολιτικής διάθεσης για συν-διαχείριση των περιφερειακών προκλήσεων.
Αν και η συνεργασία μεταξύ των νότιων ευρωπακών χωρών σε θέματα
ασφαλείας δεν είναι εξίσου αγαστή με την οικονομική, εντούτοις, οι χώ-
49 I. O. Lesser, F. S. Larrabee, M. Zanini & K. Vlachos-Dengler, Η Νέα Γεωπολιτική
της Ελλάδας, μεταφ. εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 2003, σελ. 43-44.