ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 133
Ο «ΜΑΥΡΟΣ ΚΥΚΝΟΣ» ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ 133
Η αιτιολογική της βάση έχει ήδη αναλυθεί διεξοδικά. 39 Ειδικότερα, το υπάρχον
θεσμικό πλαίσιο δεν προσδιορίζει ποιός λειτουργεί στην ΕΕ ως δανειστής
εσχάτης προσφυγής (lender of last resort). 40 Ο ρόλος αυτός δεν έχει ανατεθεί
στην ΕΚΤ. Επιπλέον, η ΕΚΤ δεν έχει αρμοδιότητες προληπτικής εποπτείας
ούτε επαρκή πληροφόρηση για την κατάσταση στον ευρωπακό χρηματοπιστωτικό
τομέα, γεγονός που δυσκολεύει το έργο της. Από την άλλη όμως, έχουν πια
βάση τα επιχειρήματα ότι η ΕΚΤ δε μπορεί να λειτουργεί ως ένας τεχνοκρατικός
οργανισμός, απαθής μπροστά στα μεγάλα προβλήματα της Ευρώπης. Ίσως
έχει έρθει η ώρα να αναλάβει τις ευθύνες της.
Η δεύτερη λύση της δημιουργίας ανεξάρτητης αρχής θα μπορούσε να βασιστεί
στο μοντέλο του Ευρωπακού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) ή
ακόμη και σε αυτό της ομοσπονδιακής αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς
(SEC). 41 Η υποδομή του δικτύου των χρηματοπιστωτικών αρχών υπάρχει
και λειτουργεί ικανοποιητικά τα τελευταία πέντε χρόνια, τόσο στον επικουρικό
νομοθετικό του ρόλο όσο και σε θέματα συντονισμού και ομοιόμορφης εφαρμογής
των κοινοτικών κανόνων στη δικαιοδοσία των 27 κρατών μελών. Αντίστοιχα,
το υπάρχον κοινοτικό ρυθμιστικό πλαίσιο είναι εξαιρετικά εναρμονισμένο
στα κράτη μέλη και θα μπορούσε να υποστηρίξει (νομικά) την πανευρωπακή
αρχή. 42 Μία ενιαία χρηματοπιστωτική εποπτική αρχή όμως θα πρέπει να
έχει ισχυρές εκχωρημένες εξουσίες λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα σε περιόδους
κρίσεων, καθώς και τη δύναμη να επιβάλει τους κανόνες της στους φορείς παροχής
υπηρεσιών και στις ευρωπακές χρηματοπιστωτικές αγορές. Θα πρέπει
να έχει μία ενιαία φωνή απέναντι στους ομολόγους της τρίτων χωρών έτσι ώστε
να μπορεί να διαπραγματεύεται καλύτερα τη θέσπιση διεθνών κανόνων και
προτύπων. Η ενιαία αυτή αρχή θα προσφέρει τεράστια οφέλη και οικονομίες
39 Y. Avgerinos, ό.π. σελ. 196 επ.
40 Γ. Στουρνάρας, «Εποπτική αρχή παγκόσμιας εμβέλειας», Ημερησία, 4/10/2008,
σελ. 12.
41 Y. Avgerinos, ό.π. σελ. 197 επ.
42 Με το Σχέδιο Δράσης του 1999 (Financial Services: Implementing the Framework
for Financial Markets: Action Plan (FSAP), COM(1999), 232 τελικό), η Ευρωπακή Επιτροπή
πρότεινε και πέτυχε την υιοθέτηση από τα κράτη μέλη τουλάχιστον 42 νομοθετικών
πρωτοβουλιών που αφορούσαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές, εκμεταλλευόμενη
τις ευκαιρίες που πρόσφεραν η ενιαία χρηματαγορά και το ενιαίο ευρωπακό νόμισμα.
Για τους στόχους του προγράμματος, βλέπε M. Merlin, «Le Plan d’ action sur les
services financiers», Revue trimestrielle de droit européen, 2, 2003. 236, M. Balling,
«Objectives and theoretical foundations of the European Commission’s 1999 action plan
concerning the framework for financial markets», Journal of International Banking
Regulation, 3, 2004, 256.