ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 432
432 ΘΑΝΟΣ ΝΤΟΚΟΣ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΚΩΝΑΣ
«στρατηγικής κουλτούρας» που είχε όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά γνωρίσματα
και στον πυρήνα της οποία διακρίνει κάποιος όχι μόνον τα στοιχεία της
ανασφάλειας και της αίσθησης της απειλής, αλλά και της έλλειψης αυτοπεποίθησης
και εμπιστοσύνης σε τρίτους. Το σχεδόν αυτονόητο αποτέλεσμα αυτής
της πραγματικότητας ήταν –και σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να είναι– ότι
όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται από πρόσωπα δεν μπορεί παρά, είτε να αντανακλούν
τους πολιτιστικούς προβληματισμούς των ίδιων των προσώπων, είτε
να καθοδηγούνται από το κριτήριο της μεγιστοποίησης της εκλογικής απήχησης
των εμπλεκομένων προσώπων.
Πραγματικότητα, η οποία αναδεικνύει με τη σειρά της την κοινωνία (και
την κοινή γνώμη) σε πρωταρχικό παράγοντα χάραξης και διαμόρφωσης πολιτικής.
Κατά συνέπεια, είναι όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά της ελληνικής
«στρατηγικής κουλτούρας» που επηρεάζουν και διαμορφώνουν –πολλές φορές
με τρόπο δραματικό– την ελληνική αντίληψη όσον αφορά στο περιεχόμενο της
εθνικής ασφάλειας, καθώς και τις δυνατότητες –ή αδυναμίες– ανάπτυξης στρατηγικής
εθνικής ασφάλειας από πλευράς της Ελλάδας. Η εξαιρετικά πρωτότυπη
άλλωστε επιλογή της έννοιας «εθνικά θέματα», έναντι της χρησιμοποιούμενης
στη γλώσσα της διεθνούς πολιτικής έννοιας του «εθνικού συμφέροντος»,
δεν αντικατοπτρίζει μόνον τη σύνδεση αυτών των θεμάτων με την εσωτερική
πολιτική και τη διεκδίκηση της εξουσίας αλλά, πολύ περισσότερο, καταδεικνύει
την κυριαρχία των εσωτερικών προτεραιοτήτων και του πιθανού πολιτικού
κόστους επί των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής και διαμόρφωσης συγκροτημένης
στρατηγικής εθνικής ασφάλειας.
Αδυναμίες και ελλείψεις του θεσμικού μηχανισμού εθνικής
ασφαλείας
Είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι η εθνική ασφάλεια είναι έννοια ευρύτερη
εκείνων της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, και, συνακόλουθα, κάθε προσπάθεια
στρατηγικής σχεδίασης δεν μπορεί να περιορισθεί στην εξωτερική πολιτική
και άμυνα μόνο, αλλά επιβάλλεται να επεκταθεί και στους χώρους της
οικονομικής διπλωματίας, των στρατηγικών πληροφοριών, της κινητοποίησης
της διεθνούς κοινής γνώμης και του ανά τον κόσμο Ελληνισμού καθώς και της
ανάληψης πολιτιστικών πρωτοβουλιών. Όσον αφορά στο θεσμικό σύστημα παραγωγής
στρατηγικής εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας, είναι ενδιαφέρον ότι το
τελευταίο όχι μόνον δεν περιλαμβάνει όλους τους παραπάνω χώρους αλλά μια
σειρά από προβλήματα, αδυναμίες και ελλείψεις μπορούν να διαπιστωθούν
ακόμη και αποκλειστικά σε σχέση με το θεσμικό σύστημα των δύο βασικών συνιστωσών
της ελληνικής στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, δηλαδή της εξωτερι-