ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 23
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 23
αναδειχθεί η διασύνδεση της οικονομίας και της ανάπτυξης με το εν λόγω πρόβλημα.
Άλλωστε οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών δεν είναι ομοιόμορφες
στο χώρο και το χρόνο – δημιουργούν «κερδισμένους» και «χαμένους», τόσο
σε παγκόσμιο όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Ο Μανώλης Πετράκης και ο
Γιώργος Νεοφώτιστος αναλύουν τις οικονομικές επιπτώσεις των κλιματικών
αλλαγών και στα δύο επίπεδα και αναδεικνύουν διαστάσεις των προβλημάτων
που θα πρέπει ένα σύγχρονο προοδευτικό κράτος να λάβει υπόψη. Τονίζουν
ότι στο πλαίσιο των εξελισσόμενων κλιματικών αλλαγών και για την αντιμετώπιση
των αρνητικών εξωτερικοτήτων, είναι αναγκαίος ένας κρατικός παρεμβατισμός
που δεν θα υπερασπίζεται το κεκτημένο παρελθόν, αλλά θα φροντίζει
κυρίως για ένα βιώσιμο μέλλον, με κοινωνική συνοχή και χωρίς επικίνδυνες
περιθωριοποιήσεις, παρέχοντας υψηλής ποιότητας κοινωνικά αγαθά και προωθώντας
ενέργειες που συμβάλλουν στην οικονομική ευημερία και στην ποιότητα
ζωής. Ωστόσο θα πρέπει να δοθεί προσοχή και στις αρνητικές εξωτερικότητες
που είναι πιθανόν να δημιουργήσει ο κρατικός παρεμβατισμός, καθώς
πολιτικές επιδοτήσεων συγκεκριμένων τεχνολογιών ή κλάδων είναι πολύ πιθανόν
να δημιουργήσουν στρεβλώσεις (π.χ. βιοκαύσιμα). Η ενδεδειγμένη κρατική
στάση και πολιτική δεν πρέπει να είναι η αναζήτηση της «άριστης» λύσης
αλλά η δημιουργία ενός οικονομικού περιβάλλοντος που να υποστηρίζει την
καινοτομία και την επιχειρηματικότητα και που θα προσφέρει ένα «ανοικτό»
και «δίκαιο» χώρο για τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των προτεινόμενων τεχνολογικών
λύσεων, ώστε να αναδειχθεί η αποτελεσματικότερη, χωρίς τις στρεβλώσεις
που προκαλούν οι επιλεκτικές επιδοτήσεις και οι θεσμικές παρεμβάσεις.
Η περιβαλλοντική κατάσταση της Ελλάδας, παρά την απουσία βαριάς (βιομηχανικής)
ρύπανσης, διεκδικεί μια από τις τελευταίες θέσεις στη σχετική κατάταξη
της ΕΕ, με κυριότερη εξαίρεση την καταλληλότητα των θαλασσών για
κολύμβηση. Συχνά αυτό παραβλέπεται, αφού γενικά το ελληνικό περιβάλλον
μοιάζει να είναι σε καλή κατάσταση, με περιορισμένη ρύπανση και εκτεταμένες
φυσικές περιοχές, γεγονός όμως που οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην
περιορισμένη βιομηχανία που διαθέτουμε. 22 Η οικονομική μεγέθυνση είναι,
πολλές φορές, αναμενόμενο να συμβαδίζει με αύξηση της επιβάρυνσης στο περιβάλλον.
Οι επιπλέον δραστηριότητες στις μεταφορές, τον τουρισμό κ.λπ. αυξάνουν
μεν το ΑΕΠ, γενικώς όμως υποβαθμίζουν το περιβάλλον. Το εθνικό περιβαλλοντικό
έλλειμμα ωστόσο δε δικαιολογείται από το μέγεθος των παραγω-
22 Βλέπε αναλυτικότερα στο Κ. Χατζημπίρος, «Περιβαλλοντικό Έλλειμμα και Μεταρρυθμιστικό
Αίτημα», στο Χ. Τσούκας (επιμ.) Για μια Προοδευτική Πολιτική, Κέντρο
Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής - εκδόσεις Καστανιώτης, Αθήνα, 2007, σελ. 93-115.