ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 436
436 ΘΑΝΟΣ ΝΤΟΚΟΣ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΚΩΝΑΣ
Άμυνας έναντι του Υπουργείου των Εξωτερικών) με στόχο βραχυπρόθεσμα
οφέλη για τον εκάστοτε πολιτικό του προστάμενο και αρνητικές μεσοπρόθεσμες
συνέπειες για τον συντονισμό μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων. 20
Γενικότερα, θα μπορούσε να παρατηρηθεί ότι παρά το γεγονός ότι στο υφιστάμενο
θεσμικό σύστημα στρατηγικής εθνικής ασφάλειας στη χώρα μας προβλέπονται
συγκεκριμένα όργανα σχεδιασμού πολιτικής και διαχείρισης κρίσεων,
το «επίπεδο θεσμοποίησης» με πρακτικούς/λειτουργικούς όρους είναι
ασθενές και αναποτελεσματικό, καθώς ούτε στο γραφειοκρατικό, αλλά ούτε
και στο πολιτικό (κυβερνητικό) επίπεδο υφίστανται τα συλλογικά εκείνα σώματα
που θα συνιστούσαν την συγκρότηση ενός δομημένου θεσμικού συστήματος
για την παραγωγή αποτελεσματικής στρατηγικής εθνικής ασφάλειας. Διαπιστώνεται
έτσι ένα σοβαρό θεσμικό κενό στο επίπεδο της ανάπτυξης υψηλής
στρατηγικής και στρατηγικής εθνικής ασφάλειας που σχετίζεται με την αδυναμία
σαφούς καθορισμού των ζωτικών εθνικών συμφερόντων και ιεράρχησης
μεταξύ πρωτευόντων και δευτερευόντων στόχων ενώ παρατηρείται μια αποσπασματική
αντιμετώπιση των θεμάτων στρατηγικού σχεδιασμού και διαχείρισης
κρίσεων, καθώς και μια δυσκολία συντονισμού τόσο ανάμεσα στα υπουργεία
Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, όσο και μεταξύ αυτών και άλλων εμπλεκομένων
υπηρεσιών και φορέων.
Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, οι λόγοι της θεσμικής αυτής ανεπάρκειας
αφορούν στη σπανιότητα σύγκλησης αυτών των οργάνων, στις επεξηγηματικού
και ρητορικού τύπου διακηρύξεις στις οποίες συχνά επιδίδονται και
στην λειτουργία τους ως νομιμοποιητή των πολιτικών αποφάσεων που έχουν
ήδη ληφθεί σε άλλα fora. 21 Ειδικότερα, όσον αφορά στον ένα από τους δύο σημαντικότερους
θεσμικούς πυλώνες της ελληνικής στρατηγικής εθνικής ασφάλειας,
δηλαδή το Υπουργείο των Εξωτερικών, διάφορες μελέτες καταδεικνύουν
την αδυναμία του να διαδραματίσει –αν και ένα από τα καλύτερα οργανωμένα
τμήματα του ελληνικού διοικητικού συστήματος– ουσιαστικό ρόλο στο
σχεδιασμό στρατηγικής εθνικής ασφάλειας. Η σύντομη παρουσία και λειτουργία
της «Υπηρεσίας Σχεδιασμού Πολιτικής» 22 (για μερικούς μόλις μήνες) στο
Υπουργείο των Εξωτερικών δεν ανέδειξε μόνον τις εγγενείς αδυναμίες της
20 Βλέπε την περίπτωση της δημιουργίας της «Μονάδας Πρόληψης και Διαχείρισης
Κρίσεων» (ΟΠΔΚ) τον Μάιο 2001 εντός του Γραφείου του Υπουργού Εθνικής Άμυνας
και όχι στα πλαίσια ανάπτυξης ενός συγκροτημένου εθνικού συστήματος διαχείρισης
κρίσεων, στο Θ. Ντόκος και Π. Τσάκωνας, Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας, op. cit., 217-
220.
21 Π. Ιωακειμίδης, Το Μοντέλο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής στην Ελλάδα.
Πρόσωπα έναντι Θεσμών, op. cit., σελ. 125.