ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 46
46 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ
κετά χρόνια οι ευρωπακές επιχειρήσεις επενδύουν μαζικά στις νότιες ευρωπακές
χώρες της Μεσογείου στις οποίες κατασκευάζονται σύγχρονα λιμάνια.
Ενώ όλοι προσπαθούν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο μερίδιο στις θαλάσσιες
μεταφορές της Μεσογείου που αυξάνονται συνεχώς, στην Ελλάδα η κλίμακα
των αντίστοιχων σχεδιασμών δεν ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες για ενίσχυση
του διαμετακομιστικού ρόλου της χώρας. Εξετάζοντας την μεσογειακή προσέγγιση
της Ελλάδας, ο συγγραφέας του παρόντος κειμένου, καταλήγει ότι για να
αξιοποιηθεί η ξεχωριστή γεωγραφική θέση της Ελλάδας, ως συνδετικός κρίκος
της Ευρώπης με την Ασία και την Αφρική και να αναβαθμιστεί ο ελληνικός παράγοντας
στην περιοχή απαιτείται η ανάπτυξη της μεσογειακής διάστασης
στην ελληνική εξωτερική πολιτική, με παράλληλη δέσμευση των απαραίτητων
πόρων και αναβάθμιση των σχετικών υπηρεσιών, δεξαμενών σκέψης, ερευνητικών
και πανεπιστημιακών τμημάτων κ.λπ. Κρίσιμη είναι και η ανάληψη πρωτοβουλιών
για το συντονισμό και την ενίσχυση των νοτιο-ευρωπακών προσπαθειών
εξισορρόπησης στην υπερ-διευρυμένη ΕΕ, αλλά και η αναζήτηση νέων
στρατηγικών εταίρων, μέσω των προγραμμάτων ενισχυμένης συνεργασίας που
θα λάβουν χώρα στο πλαίσιο της ευρύτερης «Διαδικασίας της Βαρκελώνης:
Ένωση για τη Μεσόγειο», όπως διαμορφώθηκε μετά την ιδρυτική Σύνοδο στο
Παρίσι και την υπουργική διάσκεψη στη Μασσαλία. Στο πλαίσιο αυτό, οι προτάσεις
για μια Ευρω-Μεσογειακή Ακτοφυλακή και για ένα ολοκληρωμένο δίκτυο
για την πρόληψη των συγκρούσεων στη Μεσόγειο, 61 αποτελούν πεδία των
περιφερειακών σχέσεων στα οποία ο ελληνικός παράγοντας θα μπορούσε να
αναβαθμιστεί σημαντικά οικοδομώντας νέες στρατηγικές σχέσεις με τις χώρες
της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και ενισχύοντας και επεκτείνοντας, παράλληλα,
τα πεδία συνεργασίας με τις νότιες ευρωπακές χώρες.
Μέσα στο ασταθές περιβάλλον της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων,
και δεδομένης της ευρωπακής αμφισημίας για το μέλλον της Τουρκίας
θα πρέπει να αναμορφωθεί ο μηχανισμός εθνικής ασφάλειας σε μια πιο αποτελεσματική
και σύγχρονη κατεύθυνση, θέμα το οποίο εξετάζουν οι Παναγιώτης
Τσάκωνας και Θάνος Ντόκος. Στηριζόμενη σε μια ψύχραιμη θεώρηση και εκτίμηση
του στρατηγικού περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή, η ελληνική απάντηση
στις όποιες τουρκικές προκλήσεις θα πρέπει να συνίσταται σε προετοιμασία
προσεκτικής διαχείρισης των «κραδασμών» από μελλοντικές κρίσεις –
όπερ σημαίνει ουσιαστική αναβάθμιση του εθνικού συστήματος χειρισμού κρίσεων,
το οποίο από θεσμικής και επιχειρησιακής πλευράς βρίσκεται σε επί-
61 St. C. Calleya & Δ. Κ. Ξενάκης, «Ασφάλεια και Στρατηγική Συνεργασία στη Μεσόγειο:
Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης και Πρόληψη Συγκρούσεων», Κείμενα Πολιτικής,
No. 11, ΕΛΙΑΜΕΠ, Αθήνα, 2008.