ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 335
ΠΡΟΤAΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΡΡYΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒAΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑIΔΕΥΣΗΣ 335
κρατία είναι έμμεσα, με τη δημιουργία κινήτρων για την πρόσληψη του αξιότερου.
Ένας βασικός τρόπος για τη δημιουργία τέτοιων κινήτρων είναι η (εξωτερική)
αξιολόγηση. Αξιολογικές κατατάξεις ομοειδών τμημάτων, ακόμα κι όταν
δεν συνοδεύονται από οικονομικές επιβραβεύσεις, ασκούν πίεση στα τμήματα
να προσλάβουν τους καλύτερους. Ένας δεύτερος τρόπος είναι η αξιοκρατική
χρηματοδότηση της έρευνας. Στις ΗΠΑ τα πανεπιστήμια έχουν ισχυρό κίνητρο
να προσλαμβάνουν άξιους ερευνητές γιατί μόνο αυτοί έχουν τη δυνατότητα να
φέρουν στο πανεπιστήμιο ερευνητικά προγράμματα, από τα οποία κερδίζει και
το ίδιο το πανεπιστήμιο (μέσω του overhead, της προσαύξησης που πηγαίνει
στο πανεπιστήμιο για τη στήριξη της ερευνητικής υποδομής).
Μαζί με τους έμμεσους τρόπους, καλό είναι να υπάρχουν και άμεσοι μηχανισμοί
ελέγχου. Η λεπτομερής περιγραφή των διαδικασιών στον νόμο Σουφλιά
του 1992 δεν έχει λειτουργήσει. Προτείνεται η επίβλεψη και έγκριση των αποφάσεων
του τμήματος από την κοσμητεία και το πρυτανικό συμβούλιο, όπως
επίσης και από ένα ανεξάρτητο «γραφείο αξιοκρατίας και διαμεσολάβησης».
Αν κάποιος υποψήφιος θεωρήσει ότι αδικήθηκε, δεν θα προσφύγει στο Συμβούλιο
της Επικρατείας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά στα αρμόδια όργανα
του πανεπιστημίου, δηλαδή στο «γραφείο αξιοκρατίας», ή τον πρύτανη. Αν θεωρήσει
ότι και ο πρύτανης δεν είναι αμερόληπτος, θα μπορεί να προσφύγει και
στο Συμβούλιο Επιτρόπων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας θα πάψει να ασχολείται
με τέτοια ζητήματα. Ένα απλό αλλά σημαντικό μέτρο είναι η απαγόρευση
πρόσληψης σε ένα τμήμα διδακτόρων του ίδιου τμήματος χωρίς κάποιο
διάστημα απασχόλησης τους ως μέλη ΔΕΠ σε άλλο ίδρυμα. Αυτό το μέτρο θα
καταπολεμήσει την ενδογαμία και θα μειώσει δραστικά την αναξιοκρατία,
γιατί στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η αναξιοκρατία υπάρχει
λόγω εύνοιας προς τον «εσωτερικό υποψήφιο».
4. Αξιολόγηση παντού
Η εφαρμογή του νόμου 3374/2005 για την αξιολόγηση προχωρεί με πολύ
αργούς ρυθμούς. Είναι επιτακτική ανάγκη να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία
το συντομότερο δυνατό. Ταυτόχρονα πρέπει να εφαρμοστεί συστηματικά και
γενικευμένα η αξιολόγηση της διδακτικής επάρκειας των μελών ΔΕΠ. Στις
ΗΠΑ η αξιολόγηση αυτή γίνεται με δύο τρόπους: α) από συναδέλφους, μέλη
ΔΕΠ ανώτερων βαθμίδων, που μπαίνουν στην τάξη και παρατηρούν τον διδάσκοντα.
Συμπληρώνουν ένα έντυπο με τις παρατηρήσεις τους, ενώ παράλληλα
κάνουν και συστάσεις στον αξιολογούμενο, και β) με ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται
από φοιτητές στο τέλος του μαθήματος. Αυτή είναι και η πιο
σκληρή αξιολόγηση. Τα αποτελέσματά της περιλαμβάνονται στον φάκελο του
διδάσκοντα και παίζουν σημαντικό ρόλο στην προαγωγή και μονιμοποίησή