ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 420
420 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ
ρες της νότιας Ευρώπης μοιράζονται κοινά προβλήματα και θεωρούν ότι πρέπει
να δημιουργήσουν ισχυρότερους κοινωνικούς και οικονομικούς δεσμούς
μεταξύ τους, ενώ σχεδόν πάντα προβάλλουν με έμφαση τα θέματα που αφορούν
την περιοχή της Μεσογείου στα Ευρωπακά Συμβούλια. Επειδή η διεύρυνση
της ΕΕ και η αυξανόμενη πολυμορφία έχουν δημιουργήσει προβλήματα
στην αναγνώριση κοινών συμφερόντων στη Μεσόγειο, είναι κρίσιμο να διερευνηθούν
τα εθνικά μας συμφέροντα σε σχέση με τις προσπάθειες των νότιων ευρωπακών
κρατών για εξισορρόπηση εντός της ΕΕ, το κέντρο βάρους της
οποίας απομακρύνεται σταθερά από τη Μεσόγειο.
Η απελευθέρωση από τους περιορισμούς του διπολισμού επέτρεψε στις νότιες
ευρωπακές χώρες να παίξουν μετά το 1989 έναν πιο άμεσο ρόλο στις περιφερειακές
εξελίξεις. Η δυνατότητα που τους παρέχει η ΕΕ να θεσμοθετήσουν
τη συνεργασία των ναυτικών τους δυνάμεων στην περιοχή, σχεδιάζοντας
κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αποτροπής, οδήγησαν τη Γαλλία, την Ιταλία,
την Ισπανία και την Πορτογαλία να εγκαθιδρύσουν μια κοινή ναυτική δύναμη,
την Ευρωπακή Ναυτική Δύναμη, γνωστή ως EuroMarFor, η οποία αντιστάθμισε
μερικώς την κυρίαρχη θέση των ΗΠΑ στην περιοχή. Η Ελλάδα θα πρέπει
να διερευνήσει τη συμμετοχή της σε αυτήν τη νοτιο-ευρωπακή ενισχυμένη συνεργασία,
επεκτείνοντας τη δράση της στην ανατολική Μεσόγειο και ανοίγοντας
ένα νέο μέτωπο συνεργασίας με την Τουρκία και ενδεχομένως το Ισραήλ.
Απέχοντας για μεγάλο διάστημα από τις συζητήσεις στην ΕΕ, το ζήτημα της
Μεσογείου, όπως επανήλθε μέσα από την πρόταση Σαρκοζί, κατέστη επίμαχο
θέμα, καθώς θα μπορούσε να αποτελέσει λύση, τόσο για το «απομονωμένο» σε
έναν ουσιαστικά Ευρω-αραβικό διάλογο Ισραήλ, όσο και για την Τουρκία στο
πλαίσιο μιας ειδικής σχέσης με την ΕΕ, παράλληλα με τη διαδικασία απόκτησης
της ιδιότητας μέλους. Δεδομένου ότι η γαλλική πρωτοβουλία πλέον ενσωματώθηκε
και θα βασιστεί στο κεκτημένο της Βαρκελώνης, οι πρωτοβουλίες
που θα αναληφθούν δεν θα πρέπει να διακινδυνεύσουν περαιτέρω τον όποιο
βαθμό συνοχής έχει επιτευχθεί, τόσο σε επίπεδο διαδικαστικής συναίνεσης,
όσο και σε επίπεδο συγκλινουσών προσδοκιών και προτιμήσεων. Συνεπώς, η
έμφαση πρέπει να αποδοθεί στις δυνατότητες μιας περισσότερο στοχευμένης
συνεργασίας, με επίκεντρο τη θέσπιση κοινών λειτουργικών προγραμμάτων
μεταξύ των εταίρων.
Σήμερα, οι πολιτικοί στόχοι της αρ χικής ιδέας για την «Ένωση της Μεσογείου»,
η οποία προβλέ πει τη μεταμόρφωση των πε ριφερειακών κυβερνήσεων
και τη βελτίωση των ανθρω πίνων δικαιωμάτων σε χώρες της Μεσογείου, έχουν
κατά μεγάλο μέρος εγκαταλειφθεί. Ωστόσο, στον μεσογειακό Νότο, η ανησυχία
ότι οι ευ ρωπακές επιδιώξεις ενδεχο μένως είναι περισσότερο εγω ιστικές
παραμένει, εν μέρει δικαιολογημένα. Φοβού νται ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θέλουν
απλώς να βοηθήσουν τις νότιες χώρες της Μεσο γείου να κρατήσουν το