ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 271
ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ 271
ειδικού σχεδιασμού στις λεπτομέρειες ώστε να είναι σε θέση να κυβερνά
ισχυρά» και «δεσποτική και διεφθαρμένη, αλλά ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση»
για το δεύτερο.
Παραδείγματα συνταγμάτων και η δημιουργία ισχυρών
κυβερνήσεων στην πράξη
Από την παραπάνω ανάλυση προκύπτουν κάποια βασικά συμπεράσματα
για τη λειτουργία των πολιτικών συστημάτων. Πρώτον, η προσπάθεια ικανού
διαχωρισμού ειδικά της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας είναι απολύτως
απαραίτητη προπόθεση για τη δημιουργία ενός συστήματος που δεν θα
υποφέρει από την «τυραννία της πλειοψηφίας» και που δεν θα λειτουργεί δεσποτικά
εις βάρος των επί μέρους μειοψηφιών. Δεύτερον, ένα σύστημα το
οποίο θα βασίζεται σε περισσότερους πόλους εξουσιών μπορεί να εξασφαλίζει
στην πράξη έναν ικανό διαχωρισμό εξουσιών, αλλά κινδυνεύει σοβαρά να
αναδείξει μια κυβέρνηση χωρίς την ισχύ που χρειάζεται ώστε αυτή να είναι σε
θέση να κυβερνήσει αποτελεσματικά.
Στην πράξη, όλα τα συστήματα που υπάρχουν αυτή την στιγμή προσπαθούν
να συμβιβάσουν τις δύο αυτές αντιφατικές επιταγές, την ανάγκη εξασφάλισης
ενός ικανού διαχωρισμού των εξουσιών από τη μία και την εξασφάλιση αρκετής
ισχύος στην κυβέρνηση ώστε αυτή να μπορεί να κυβερνήσει αποτελεσματικά.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι το Γαλλικό σύστημα. Στην Γαλλία το σύνταγμα
31 θεωρητικά προβλέπει διαχωρισμό των εξουσιών και τρόπους λογοδοσίας
των κυβερνώντων στους πολίτες. Το νομοθετικό σώμα αποτελείται από την
Εθνική Συνέλευση, η οποία έχει τις ουσιαστικές νομοθετικές εξουσίες και η
οποία εκλέγεται απευθείας από το λαό ανά πενταετία, και τη Γερουσία, που
εκλέγεται από εκλεγμένους τοπικούς άρχοντες, και η οποία έχει στην πράξη
πολύ περιορισμένες νομοθετικές εξουσίες. Στη Γερουσία η θητεία είναι εξαετής,
αλλά το ήμισυ του σώματος ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια. Το νομοθετικό
σώμα έχει νομοθετική πρωτοβουλία και επιπλέον έχει τη δυνατότητα να ελέγξει
την εκτελεστική εξουσία μέσω ερωτήσεων και μέσω της σύστασης ερευνητικών
επιτροπών. Στο Γαλλικό σύστημα η εκτελεστική εξουσία μοιράζεται ανάμεσα
στον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό, καθώς ο πρωθυπουργός ορίζεται από τον
πρόεδρο αλλά προέρχεται από το κόμμα που έχει την πλειοψηφία στην Εθνική
Συνέλευση, από την οποία και λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης. Ο πρόεδρος, ο
οποίος εκλέγεται σε χωριστές εκλογές, διατηρεί τη δυνατότητα να διαλύσει την
31 Γαλλικό σύνταγμα.