udhezues letersia 11

Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia 11”
ZHVILLIMI I MËSIMIT
Parashikimi. Mendo/krijo dyshe/diskuto
Mësuesi/ja e nis mësimin me diskutimin e detyrës së shtëpisë. Nxënësve u është kërkuar
të bëjnë analizën morfologjike të foljeve të nënvizuara në tekstin e ushtrimit 5, faqe 93.
Model përgjigjeje
asht (është) - folje, veta III, n.njëjës, mënyra dëftore, koha e tashme mund të hijë
(hyjë)- folje, veta III, n. njëjës, mënyra lidhore, koha e tashme;
përgjigjet- folje, veta III, n. njëjës, mënyra dëftore, koha e tashme, trajta joveprore
(do) të gjindet (duhet) të gjendet- folje, veta III, n. njëjës, mënyra lidhore, koha e
tashme, trajta joveprore.
lahen- folje, n.shumës, veta III, mënyra dëftore, koha e tashme, trajta joveprore;
duhet-folje pavetore, veta III, numri njëjës, mënyra dëftore, k. e tashme;
lishohet (lëshohet) - folje, veta III, n. njëjës, mënyra dëftore, k. e tashme, trajta jo veprore.
Nxënësit rifreskojnë njohuritë mbi veçoritë e tekstit udhëzues, si elementet e
përmbajtjes dhe të formës, tiparet strukturore etj. I evidentojnë ato (shih model përgjigjeje
në mësimin pararendës).
Mësuesi/ja shtron pyetjen:
-Ç’veçori gjuhësore ka ky tekst?
Nxënësit diskutojnë në dyshe.
Model përgjigjeje:
Veçoritë gjuhësore që evidentojnë në tekst shënohen në organizuesin grafi k
Tipare gjuhësore
Gjuha është e qartë dhe e thjeshtë. Është
përdorur dialekti gegërisht.
a. Përdoren fjali të shkurtra:
b. të thjeshta e të zgjeruara
c. të përbëra
- Përdoret leksiku i gjuhës së përditshme.
- Përdorim i gjerë i foljeve modale.
-Përdorimi i vetës së dytë dhe të tretë.
Ilustrime nga teksti
Miku nuk mund të hijë në shpi, pa ba za n’oborr.
- 615. E mbajtmja e armës asht:
a) Për çdo mik duhet buka si han vetë;
Për mik të mirë duhet kafja.
Për mik zemre duhet duhani….
b) shej burrnije e nderje, edhe knaqesh/se t’erdh miku;
c) asht shej roje, /sepse tuj thanë :” Mirë se erdhe”, aj
do të rrijë pa droje, /e se gjindesh gadi me i dalë zot
për çdo rrezik;…
-“Miku nuk mund të hijë në shpi, pa ba za n’oborr”.
“Tuja hi n’shpi, mikut do t’i mbajsh armën”.
142
Ndërtimi i njohurive.
Mësim i përqendruar mbi argumente
Kjo teknikë shoqërohet me një listë pyetjesh ,në të cilat
nxënësit mësohen të argumentojnë përgjigjet e dhëna.
Këto nuk janë pyetje të mirëfillta, por elemente të një
argumenti të organizuara në formën e pyetjeve. Në
këtë mënyrë nxënësit mësohen të përqendrohen në
një çështje me një dyshim të motivuar sistematik , të
identifikojnë argumentet dhe t’i shqyrtojnë nga afër.
Në këtë fazë të mësimit mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shikojnë në dyshe ushtrimin
1, i cili kërkon të analizojnë gjuhën e përdorur në një tekst udhëzues (rregullore).
Mësuesi/ja sugjeron që vëzhgimi i nxënësve të përqendrohet në këto drejtime:
- Cila është gjuha e përdorur në këtë tekst?
- Evidentoni elementet e gjuhës standarde. Ku e mbështetni përgjigjen tuaj?
- Cili është lloji i terminologjisë së përdorur në këtë tekst?
- Cili është lloji i leksikut të përdorur në këtë tekst? Argumentoni përgjigjen tuaj.
- Cilat lloje foljesh mbizotërojnë? Ilustrojeni përgjigjen tuaj me shembuj.