udhezues letersia 11

Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia 11”
Tema
9.2. Koment
fragmenti nga
komedia “I
sëmuri për
mend”
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:
• të komentojë fragmentin duke u ndalur te:
a. gjuha dhe stili:
- efekti që shkakton “komikja e bukur”;
- roli i antifrazave në komunikim;
- veçanti e mbylljes së komedisë si komedi – balet;
b. të diskutojë për një personazh jetësor, duke e krahasuar me personazhin e
komedisë;
c. të bëjë një përshkrim krahasues mes dy personazheve;
ç. të gjykojë mbi dukurinë e “katarsisit komik”.
Materialet dhe mjetet mësimore: teksti Gjuha shqipe dhe letërsia 11, fragmente
nga pjesa, tituj të trashëgimisë së Molierit etj.
Konceptet kryesore: komike e bukur, katarsis komik, antifrazë, komedi-balet.
Struktura e mësimit: PNP
Fazat e strukturës Strategjitë mësimore Veprimtaritë Organizimi
Parashikimi Një pyetje, shumë përgjigje Nxitje e diskutimit Punë me klasën
Ndërtimi i njohurive Studim teksti Të nxënit në bashkëpunim Punë në grupe
Përforcimi Shkrim i lirë Ndërtimi i shprehjeve studimore Punë individuale
ZHVILLIMI I MËSIMIT
Parashikimi. Një pyetje, shumë përgjigje
Po t’u referohemi fakteve historike të epokës kur jetoi Molieri, ato dëshmojnë se vetë
mbreti Luigji XIV hiqte kapelën edhe përpara një kameriereje. Madje, sipas librit të Sen
Simonit, “Kujtimet”, rrëfehet për një dukë që zakonisht përshëndeste këdo që takonte
dhe arrinte t’i përshkonte oborret e Versajës gjithmonë vetëm me kapelë në dorë, gjë që
na habit lidhur me vlerësimin që i bëhej njeriut, qoftë edhe një shërbëtori. Atëherë:
- Si është e mundur që Molieri vë në shënjestër njeriun, duke pasqyruar anën e tij
qesharake?
- Ç’e shtyn Molierin të fshikullojë në këtë mënyrë, urrejtja apo dashuria që ka për
njeriun?
Ndërtimi i njohurive. Studim teksti
Punohet rubrika “Reflektoni për gjuhën”.
Grupi I. Ushtrimi 12. Efekti i “komikes surprizë”
Efekti që shkakton “Komikja e surprizës” është jo vetëm i drejtpërdrejtë si reagim
momental, ngaqë e papritura, ajo që mendja s’ta rrok, për çudinë tënde ka ndodhur
ose shfaqet sikur është kryer. Është në natyrën e njeriut t’i bëjë përshtypje surpriza,
e papritura, dhe po ashtu është brenda natyrës së tij përgjigjja ndaj saj, si habi ose si
mosbesim. Ndaj Molieri, meqë e ka konceptuar komedinë si komedi karakteresh, sjell
“shashka” ose “tymnaja” të tilla, që të ngacmojë kureshtjen e spektatorit e t’ia mbajë
“të ndezur” vëmendjen. Fakti që kjo e papritur vjen në një vepër klasiciste, kur fi lozofi a
krijuese e këtij drejtimi letrar nënkupton një ecuri aq të rregullt sa nuk ka vend as për
një incident të papritur, dëshmon jo vetëm talentin e Molierit që di të “thyejë” klishetë e
të mbetet sërish i admiruar, por edhe pjekurinë e natyrës krijuese të mjeshtrit francez
të fjalës artistike.
281