udhezues letersia 11

Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia 11”
Përforcimi. Diskutim
Interpretimi – dukuria e tiranisë përgjatë shekujve
Tirania si dukuri historike është bashkudhëtare e jetës njerëzore. Në kontekste të
ndryshme ajo shfaq nuanca që përputhen me veçoritë e saj si sistem, që e kthen tërë
shoqërinë në një burg të madh, ku jeta jep shpirt çdo çast. Mendimtarë të ndryshëm i
referohen tiranisë në mënyrë sa individuale, aq edhe historike, duke i bërë një autopsi
që ende nuk ka mbaruar. Një nga “emblemat” e tiranisë është trajtimi i njeriut si skllav.
Jo pa qëllim mendimtari iluminist Zhan-Zhak Ruso thotë: “Skllevërit e parë i ka bërë
forca, poshtërsia e tyre i ka bërë ata skllevër të përjetshëm”.
- Cilat janë disa nga argumentet historike që nën vështrimin e dramës “Tiranozauri”
e mbështesin thënien?
Një tjetër mendimtar, ekzistencialisti Zhan-Pol Sartri, pohon: “Vjen një moment, që torturuesi
dhe i torturuari janë dakord: i pari, sepse te një viktimë ka shuar simbolikisht urrejtjen për tërë
njerëzimin; i dyti, sepse nuk mund ta durojë fajin e tij deri në pushtetin ekstrem, se nuk mund
ta zgjasë urrejtjen e tij që vjen duke urryer të gjithë njerëzit, bashkë me të... Kush mund ta
fshijë këtë Meshë, ku dy liritë kanë komunikuar në shkatërrimin njerëzor?”
Duke u mbështetur në këto dy kundërshtime dhe mbi atë që zgjon Trebeshina me
dramën e tij, le të shohim se si ka shtegtuar tirania nga epoka në epokë.
Ç’mendime zgjon ky pasazh nga drama “Historia e atyre që s’janë” e Kasëm
Trebeshinës: “Ne u shitëm në skllavëri, u masakruam dhe Mbreti i Vulgaritetit; pasi na
zhveshi nga çdo gjë, u bë zot absolut edhe i shpirtrave tanë... Dhe kjo metamorfozë
shoqërore e pati zhvillimin e saj të panatyrshëm me një shpejtësi të çuditshme, si një
ëndërr e tmerrshme!...”?
Detyrë shtëpie. Ç’projeksione medituese sjell te ju shprehja: “Tha zvarraniku:
Ç’i duhen shpendit krahët?!...” Kasëm Trebeshina
Tema
13.2. Koment
nga drama
“Tiranozauri”
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:
• të komentojë fragmentin duke u ndalur te:
a. struktura – të zbulojë prirjen nga teatri epik dhe teatri i absurdit;
b. gjuha dhe stili – të shpjegojë nëntekstin alegorik të titullit,
- të komentojë elementin simbolik të trupores prej bronzi;
- të shpjegojë përdorimin e groteskut në dramë;
- të gjejë se ku arrin kulmin konfl ikti dramatik;
c. të diskutojë për llojin e shkrimit të promemories;
ç. të bëjë një ese historike në përputhje me temën e dramës.
Materialet dhe mjetet mësimore: teksti Gjuha shqipe dhe letërsia 11, tituj nga
trashëgimia letrare e Trebeshinës, citate etj.
290
Konceptet kryesore: teatër epik, teatër i absurdit, nëntekst alegorik, konflikt dramatik,
promemorie.
Struktura e mësimit: PNP
Fazat e strukturës Strategjitë mësimore Veprimtaritë Organizimi
Parashikimi Një pyetje, shumë përgjigje Nxitje e diskutimit Punë me klasën
Ndërtimi i njohurive Studim teksti Të nxënit në bashkëpunim Punë në grupe
Përforcimi Diskutim Ndërtimi i shprehjeve studimore Punë me klasën