udhezues letersia 11

Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia 11”
lirë që Perëndia i ka lënë për të zgjedhur rrugën e jetës, mban përgjegjësi për të ardhmen
e tij. Një jetë në mëkat përfundon në Ferr, një jetë në shenjtëri ka për vendmbërritje
Parajsën. Fragmenti shpërfaq idenë madhore, se Perëndia-Atë nuk është tirani i natyrës
zeusiane, që kënaqet kur sheh krijesat e tij të përpëliten në Ferr. Përkundrazi, Ai e dërgoi
Birin e tij, Jezusin, ta shpëtojë njeriun. Kësisoj, paralajmërimi duket si një kambanë që
kumbon për të ndërgjegjësuar njeriun se si duhet jetuar e përditshmja në përputhje me
vlerat e përjetësisë, për të mos e humbur Qiellin ose Parajsën.
Grupi II - Grafi ka
Si gjithçka tjetër, në një vepër artistike çdo detaj kumton një ide, jo rrallë të shoqëruar
nga ide të tjera të ndërkallura brenda saj. Përdorimi i germave të mëdha është një mjet
stilistik që kërkon të tërheqë vëmendjen e lexuesit për të zgjuar vetëdijen e qiellores
brenda tij, duke ia rrëfyer se në të kundërt atë e pret Ferri si ndëshkim i përjetshëm. Të
nëntë vargjet e shkruara me germa të mëdha të ndërmendin të vërtetën e amshimit, që
nga njëra anë dëshmon sovranitetin e Perëndisë, nga ana tjetër zgjedhjen që çdo qenie
njerëzore bën përmes mënyrës se si e ka jetuar jetën e tij, në përputhje me shenjtërinë
apo nën vargonjtë e mëkatit. Shenjtëria e Perëndisë dhe errësira e mëkatit nuk mund
të jetojnë bashkë. Ndaj paralajmërimi është i qartë, pa asnjë ekuivok, sepse shenjtëria
e Zotit nuk mund të komprometohet nga mëkati njerëzor. Është zgjedhur kjo paraqitje
grafi ke, mbase për t’i bërë të mundur lexuesit gdhendjen e dhjetë porosive që Perëndia
i dha Moisiut në malin Sinai.
Grupi III - Nënteksti alegorik
Udhëtimi i poetit në përtejbotë është alegorik. Dantja beson në çdo gjë që rrëfen.
Bota e mistertë që ai sjell me anë të fjalës poetike nuk është vetëm një gjetje artistike.
Ai është i zgjedhur nga Perëndia që të rrëfejë të vërtetën e përjetshme të ndëshkimit
hyjnor në suazën e Ferrit. Ky udhëtim dantesk synon ta kthejë shpirtin e humbur të
njeriut te Perëndia, që e kundron Ferrin si parim të drejtësisë së Tij.
Poeti kërkon ta rimëkëmbë shpirtërisht njerëzimin, që lëngon për shkak se u ka
kthyer shpinën standardeve hyjnore, duke parathënë një fund të tmerrshëm, siç është
Ferri. Njerëzorja dhe hyjnorja nuk duhet ta përjashtojnë, por duhet ta plotësojnë njëratjetrën.
Grupi IV - Tercina
Funksioni estetik dhe kuptimor mbështetet në rimën e veçantë sipas skemës aba/
bcb... xyx/yvy/z. Vargu i parë rimon me të tretin. Strofa e mbyll kuptimin e saj, duke
u kthyer në element të mëvetësishëm. Zakonisht krahasohet me tullat që e lartojnë
një ngrehinë ose ndërtesë. Vargu i brendshëm i ngjan “llaçit” në lidhje me tercinën
pasuese, ndaj e gjithë kënga shfaqet si një mur i qëndrueshëm. Tercina është themeli
ku mbështetet arkitektura poetike danteske. Tercina ka karakter fi lozofi k dhe mistik.
Përforcimi. Nxjerrja e përfundimeve
Hapësira e Fjalës
Po t’i referohemi mënyrës danteske të të kundruarit dhe të të interpretuarit të
realiteteve të përjetshme, bindemi se edhe Simone (Wiel), një personalitet i njohur i
shekullit XX, kishte të drejtë kur tha: “Zoti nuk mund të krijonte veçse duke u fshehur,
përndryshe nuk do të kishte mundur të ishte veçse vetëm Zot. Ndoshta Ai ka lënë të
depërtojë nga vetja vetëm sa është e mjaftueshme që, nga besimi tek Ai, njeriu të
shtyhej për t’u marrë me njeriun. Që të mos jetë verbuar nga shkëlqimi qiellor deri në
atë pikë, sa të mos interesohet më për Tokën”.
Mësuesi/ja ngre pyetjen:
-Cili është mendimi juaj duke e analizuar thënien e znj. Ueil?
Detyrë shtëpie. Bëni një ese me temë: Alegoria danteske dhe unë.
Perëndia, një subjekt për t’u takuar apo një objekt për t’u mbrujtur?
235