You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia <strong>11</strong>”<br />
Veç ditirambit në këtë vepër gjejmë edhe korin e traditës klasike greke, si zë<br />
interpretues të autorit, me anë të të cilit pasurohet ideja themelore fi shtjane, si dhe<br />
bëhet më solid mesazhi që rreket të përcjellë autori. Futja e korit përsëri nuk përbën<br />
një imitim mediokër, përkundrazi i jep mundësi shqipes ta thotë fjalën e vet nëpërmjet<br />
këtij formati poetik. Gjithsesi, kori me praninë e vet e bën më polifonike melodramën e<br />
Fishtës në vazhdën e një krijimi origjinal e të vetvetishëm, siç është “Jerina”.<br />
Kënga popullore shqiptare ndihet kudo, në ngjizjen e çdo fjale, në indin e çdo mendimi,<br />
në refleksin e çdo nuance. Si njohës dhe interpretues i folklorit, i kësaj vetëdijeje filozofikolirike<br />
shqiptare, Fishta ka marrë prej frymës popullore artin e saj, duke na dëshmuar<br />
ç’pasuri leksikore, muzikore, emocionale dhe kuptimore ka gjuha jonë amtare. Folklori<br />
për Fishtën nuk është një dukuri konservatore e kapërcyer nga koha. Përkundrazi, kënga<br />
popullore, sipas tij, ruan psikologjinë dhe natyrën e anonimatit popullor, që shtrihet në të<br />
shkuarën e largët dhe do të vazhdojë edhe në të ardhmen më të largët.<br />
Te vargjet e dhëna në ushtrimin 8 të bie në sy përdorimi i 9-rrokëshit, të gërshetuar<br />
me refrenin, karakteristik për poezinë popullore, rima ABAB, përsëritjet, urimet, si dhe<br />
ritmi i një valleje të kënduar.<br />
c. Gjuha edhe stili<br />
Klasa ndahet në dy grupe.<br />
Grupi I - analizon rolin stilistik të fi gurave me të cilat përshkruhet Jerina dhe gjen<br />
fjalët kyç me të cilat himnizohet bukuria shqiptare.<br />
Grupi II - interpreton dhe zbulon lidhjet e Fishtës me teatrin.<br />
Model përgjigjeje<br />
Grupi I: Portretizimi i Jerinës me anë të fi guracionit.<br />
Rikthim në “Eposin e Kreshnikëve” në fi gurën e Tanushës. Simbolika e përdorur<br />
dëshmon krahasimin me dukuritë qiellore. Bukuria shqiptare himnizohet me anë të<br />
bashkësisë së fjalëve që kanë natyrë qiellore ose mbinatyrore. Përdoren vlerësime<br />
sipërore dhe ekzaltuese.<br />
Grupi II: Fishta jetëson idenë e tij të bukurisë me anë të epiteteve, krahasimeve,<br />
hiperbolave.<br />
Figuracioni<br />
Epitete<br />
Krahasime (similituda)<br />
Hiperbola<br />
Metafora<br />
Përforcimi. Diskutim<br />
<br />
Ilustrime<br />
Kohë ma t’bardha,<br />
ftyrën si vera,... si drita/ e hyjve shuhet, kur madhnueshëm dielli/ nis m’iu shfaq...,<br />
Tokë e det e hyll e hanë,/mbi tokë ra s’kanë mend’ ma t’kthjellta...<br />
Synin diell<br />
Fishta e karakterizon realitetin e krijuar me fuqinë që ka stërzmadhimi i një detaji apo<br />
i një morie prej tyre.<br />
Në konfi gurimin e kësaj melodrame si ndërthurje e muzikalitetit me veprimin skenik<br />
rol të spikatur luan teatri. Koncepti dhe arkitektura e teatrit fi shtjan burojnë nga estetika<br />
klasike dramaturgjike që shpalos raportin e përcaktuar që çdo komponent ka me të<br />
tjerët. E veçanta e mendimit dramatik të Fishtës duhet parë te poetika si vetëdije e tij<br />
krijuese, që i dha dramës fuqinë e rrallë të emocionit lirik dhe forcën e karakterit epik.<br />
Detyrë shtëpie. Duke parë foton e aktorëve të dramës “Dredhitë e Patukut”, përshkruani mbresat<br />
që lë te ju atmosfera e kohës.<br />
287
Change language