Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia <strong>11</strong>”<br />
Parashikimi. Një pyetje, shumë përgjigje<br />
Mësuesi/ja pasi ka dëgjuar nga 2-3 nxënës leximin e detyrës së shtëpisë dhe pasi<br />
janë dhënë vlerësimet për punën e tyre, shtron para klasës pyetjet:<br />
-Cila është vepra e Kadaresë që ka lënë gjurmë te ju?<br />
-Ç’vend zë Kadareja në letërsinë mbarëkombëtare shqiptare?<br />
-Cili është vlerësimi botëror i Kadaresë?<br />
- Në vazhdën e përfaqësimit emblematik të kombit shqiptar përmes Gjergj Kastriotit<br />
dhe Nënë Terezës, a mund ta përmbyllë këtë triptik Kadareja?<br />
-Cilat vepra të tij janë ekranizuar në kinematografi dhe cilat janë dramatizuar në<br />
teatër?<br />
-Ç’tematika përfshin universi letrar i Kadaresë?<br />
-Pse Kadareja ka zgjedhur një shtëpi botuese të quajtur “Onufri” për t’u prezantuar<br />
në gjuhën shqipe?<br />
- Një nga personalitetet më të njohura të fjalës poetike, Alen Boske (Alain Bosquet),<br />
i ka shkruar jurisë së çmimit “Nobel” këto fjalë: “Sado e ndryshme që të jetë Shqipëria<br />
nga Suedia apo Franca, ajo ka nxjerrë në dritë një gjeni. Kadareja njihet në të gjithë<br />
planetin; të kurorëzosh Kadarenë nuk do të thotë ta emanciposh atë: do të thotë të<br />
emancipoheni vetë ju”.<br />
- Ç’mendoni për vlerësimin e Boskesë?<br />
- Cilët janë trofetë letrarë kombëtarë dhe botërorë që ka marrë Kadareja?<br />
(Të ndërtohet “gjeografi a” e tyre në mënyrë grafi ke, duke përfshirë gjuhët e huaja në<br />
të cilat është përkthyer.)<br />
Ndërtimi i njohurive: Studim teksti<br />
Për të analizuar veçoritë e romanit “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, mësuesi/ja e<br />
ndan klasën në tri grupe dhe secili grup trajton një çështje të caktuar, p.sh:<br />
Veçoritë e romanit “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”<br />
Grupi I: Paradoksi i titullit - natyra e tij groteske.<br />
Koment<br />
Ushtria është simbol i forcës, i fuqisë, i autoritetit, prezantimi dinjitoz i shtetit, sipas<br />
fi lozofi së fashiste që besonte në vizionin e saj madhor, me destinacion për të pushtuar<br />
hapësira të reja. Plotësimi i mesazhit të fshehur që vetë titulli bart: ushtri e vdekur.<br />
Në këtë moment nxënësit duhet të bëjnë një përqasje të veprës së Kadaresë me<br />
veprën e Gogolit “Frymë të vdekura”. Një ushtri mund të jetë fi timtare ose humbëse,<br />
por kurrsesi e vdekur. Kjo e kapërcen çdo kuptim dhe i hap udhë absurdit. Shtresimet<br />
kuptimore shtrihen horizontalisht dhe ngrihen vertikalisht, sidomos kur në krye të një<br />
ushtrie të vdekur vendoset Gjenerali. Loja e Kadaresë me fjalën dhe thellësinë e saj<br />
krijon një fantazmagori me përmasa planetare, ngaqë përball Jetën me Vdekjen jo<br />
më thjesht si realitete historike kombëtare, por si realitete universale, që sa më thellë<br />
shtyhen në kohë, aq më larg shkojnë në hapësirë, duke e kapërcyer shqiptaren, për<br />
ta kthyer atë në gjithëkohësi mbarënjerëzore. Ai, duke i bërë autopsinë dyluftimit të<br />
përjetshëm mes Robërisë dhe Lirisë, shpalos fatalitetin kozmik nga individi te kombet.<br />
218
Change language