Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia <strong>11</strong>”<br />
Grupi II – punon ushtrimin 7.b, f. 25 dhe përgatit një fjalorth<br />
Zgjidhja e ushtrimit<br />
Fjalorth<br />
Alkimi-a – shkencë e rreme e mesjetës, që synonte të zbulonte të ashtuquajturin “gur fi lozofi k” çudibërës, me anën e të cilit<br />
kujtonte se do t’i shndërronte metalet e tjera në ar e argjend, se do të shëronte sëmundjet, do të ripërtërinte e do të zgjaste jetën<br />
etj.; periudha parashkencore e kimisë.<br />
lënd/ë-a – materia e prekshme, ajo prej së cilës përbëhen trupat fi zikë në natyrë.<br />
materie/a – kategori filozofi ke që shërben për të treguar realitetin e botën reale, në raport me ndërgjegjen.<br />
polemik/ë-a – diskutim i gjallë me përgjigje e kundërpërgjigje që zhvillohet kur rrihen çështje politike, shkencore.<br />
substanc/ë-a – shih lëndë, substanca organike etj.<br />
transmutacion-i – shndërrim, ndryshim rrënjësisht i një pamjeje, një forme, i një natyre a një përmbajtjeje, duke i dhënë tipare të<br />
tjera, e kthen në një gjë tjetër; ia ndryshoj shumë pamjen<br />
Grupi III – punon ushtrimin 7.c, f. 25.<br />
Zgjidhja e ushtrimit<br />
Një variant Teksti i përshtatur për klasat e ulëta:<br />
Grekët kanë qenë mendimtarë të mëdhenj. Ata janë marrë me zbulimin nga se përbëhej<br />
natyra që na rrethon. Një nga mendimtarët grekë, Talesi, mendonte se Toka ishte një disk i<br />
rrafshët, i mbuluar nga një gjysmërreth i kaltër dhe se notonte në ujin e oqeanit të pafund. Ai<br />
ka thënë se vetëm uji është i rëndësishëm për jetën në tokë, pasi pa të nuk ka jetë. Pitagora<br />
pranonte se natyra është krijuar nga uji, toka, zjarri dhe ajri. Një shekull më vonë ai ka pranuar<br />
se nxehtësia dhe thatësira lidhen me zjarrin, lagështia dhe nxehtësia lidhen me ajrin, i ftohti<br />
dhe thatësira lidhen me tokën dhe i ftohti dhe lagështira lidhen me ujin. Euklidi e ndante<br />
natyrën në pjesë të vogla dhe çdo pjesë e vogël përbëhej nga grimca.<br />
Në shek IV pr.K. grekët dhe egjiptianët bashkuan teoritë e tyre, por në atë kohë shkenca egjiptiane<br />
ishte shumë e lidhur me besimin te magjistarët dhe magjitë e tyre…<br />
Grupi IV - punon ushtrimin 8 dhe dallon stilet:<br />
Zgjidhja e ushtrimit<br />
1- Stili i parë është gotik<br />
2- Stili i dytë është barok<br />
3- Stili i tretë është rokoko<br />
4- Stili i katërt është arkitekturë moderne.<br />
Gjithashtu ky grup bën lidhjen e imazheve të librit me stilin, duke lidhur përkatësisht veçoritë<br />
e secilit stil me atë që ofron pamja.<br />
Pamja e parë i përket stilit barok, karakterizohet nga të njëjtat elemente të arkitekturës<br />
klasike.<br />
Pamja e dytë i përket arkitekturës moderne, ku janë shmangur format e mbingarkuara dhe me<br />
ornamente figurash, duke dhënë idenë e ndërtesave sa më funksionale.<br />
Pamja e tretë i përket stilit gotik: ndërtesa karakterizohet nga objekte të larta dhe me harqe,<br />
dritare të mëdha, objekte të gdhendura me gur etj.<br />
Pamja e katërt i përket stilit rokoko: ndërtesa të zbukuruara me forma të rrotulluara<br />
asimetrike, të shoqëruara me vepra arti, me fi gura njerëzish e kafshësh me ngjyra të ngrohta<br />
dhe zbukurime të brishta.<br />
Pasi punojnë në grupe ekspertësh, nxënësit kthehen në grupet bazë dhe diskutojnë me<br />
njëri - tjetrin. Mësuesi/ja ndjek aktivitetin e tyre dhe shënon në tabelë së bashku me nxënësit<br />
përgjigjet përfundimtare.<br />
30<br />
Pas këtij hapi mësuesi/ja u lë kohë të ushtruarit në leximin e grafi këve (ushtrimi 10). Nxënësit<br />
fi llimisht punojnë në dyshe dhe ushtrohen të lexojnë të dhënat e grafikut të parë, ndërtojnë një<br />
grafi k me të dhënat e fragmentit të dytë e më pas diskutojnë së bashku me mësuesin grafi kët<br />
e tyre.
Change language