udhezues letersia 11

Udhëzues për tekstin “Gjuha shqipe dhe Letërsia 11”
8
Ndërtimi i njohurive. Lexim/ Përmbledhje në dyshe/
Organizuesi grafi k
Është një teknikë që synon që nxënësit ta lexojnë
me kujdes tekstin për ta kuptuar. Kjo teknikë ka
për qëllim të vërë në përdorim lloje të ndryshme
të të menduarit që nxitin të kuptuarit.
Mësuesi/ja e ndan klasën në 5 grupe të mëdha dhe secilit grup i cakton të punojë
një pjesë të mësimit:
Grupi I – Pse i klasifi kojmë tekstet?
Grupi II – Klasifi kimi i teksteve sipas funksionit gjuhësor.
Grupi III –Tekste me funksion praktik.
Grupi IV –Tekste me funksion estetik.
Grupi V – Dallimet mes tekstit letrar dhe joletrar.
Mësuesi/ja brenda grupeve u kërkon nxënësve të ndahen në çifte. Secili çift lexon
së bashku pjesën e mësimit dhe pas leximit të vëmendshëm njëri prej tyre do të bëjë
përmbledhjen e saj duke nxjerrë çështjet kryesore, si dhe do t’i drejtojnë pyetje shokut–
shokut rreth tyre. Këtë veprimtari nxënësit e kryejnë duke ndërruar rolet brenda çiftit në
një hark kohor prej 10 min. Gjatë procedimit të kësaj veprimtarie, mësuesi kontrollon
punën e nxënësve duke u drejtuar pyetje të ndryshme rreth tekstit dhe njëkohësisht u
kërkon atyre të praktikojnë në mënyrë konkrete njohuritë e marra për tekstet, të cilat i
ka përzgjedhur dhe ua ka shpërndarë nxënësve. (Mund të shërbejnë si të tilla tekstet e
dhëna në rubrikën “Materialet dhe mjetet mësimore”.)
Disa nga çështjet që grupet do të trajtojnë mund të jenë:
Grupi I - Pse i klasifikojmë tekstet?
Nëse kemi të qartë llojin/nënllojin e tekstit që kërkojmë, kërkimi do të jetë i
suksesshëm. Do të kemi mundësi të operojmë në fusha të ndryshme më së miri, duke
realizuar qëllimet tona…
Klasifi kimi i teksteve lidhet me nevoja praktike.
I. Shfrytëzojmë lehtësisht:
a. skedarët e bibliotekave;
b. orientohemi në morinë e librave të një librarie;
c. orientohemi në kërkimet tona në internet.
II. Përdorim me efikasitet për qëllime praktike llojin e duhur të një teksti:
a. shkrimi i CV;
b. plotësimi i llojeve të ndryshme të testeve;
c. paraqitja me shkrim e me gojë e përmbledhjeve të materialeve të ndryshme;
ç. përdorimi i argumenteve të nevojshme për llojet e ndryshme të eseve etj.
d. përdorimi i vlerave estetike në situata të ndryshme etj.
Grupi II - Klasifikimi i teksteve sipas funksionit gjuhësor.
Në këtë pjesë të mësimit mësuesi/ja orienton grupin që të lexojë/reklamën në libër
ose një reklamë që i ofron mësuesi dhe të plotësojë skemën e komunikimit. (Skema
mund të jetë e parapërgatitur në një tabak letre dhe u vihet në dispozicion nxënësve që
të rikujtojnë elementet përbërëse të komunikimit).
P.sh.:
Po kështu grupit i vihen në dispozicion tekste të llojeve të ndryshme (letrare e joletrare).
Duke iu referuar kësaj reklame, nxënësit duhet të konkretizojnë në skemën e
komunikimit elementet:
Dhënësi është kompania e lodrave. Vëmendja e dhënësit është përqendruar te
marrësi (blerësi). Referenti është informacioni që përcjell reklama: në treg ka hyrë një