Adressiz Sorgular

sulamak ve gübrelemek de gerekiyordu. Bundan ötürü, hareketimiz, 12 Mart sonrası süreçte direnme
geleneğine olan ilgisini daima canlı tutmuştur. Bir yandan, dünya devrimci literatüründen çevrilmiş
"Darağacından Notlar", "Direnme Savaşı" gibi yapıtlar okunup bunlardan dersler çıkarılacaktır. Öte
yandan, başta İbrahim Kaypakkaya olmak üzere, dönemin yiğitçe direnen devrimcilerinin bıraktıkları
mirasa sahip çıkılıp, bu, geçmişte edinilen deneyimlerle birleştirilecek ve kadro eğitiminin konusu
haline getirilecektir.
Toprağa atılan tohumların boşa gitmeyeceklerini, birgün mutlaka filiz verip çiçeğe duracaklarını tahmin
etmek zor değildir. Nitekim 12 Mart sonrasında hareketimizin ilk direniş destanını, zaten hep
ilklerden olma onurunu taşıyıp durmuş üstün nitelikli komünist önder Osman Yaşar Yoldaşcan yazmıştır:
1976 yılında bir çatışma sonucu yaralı olarak yakalandığında tek kelime konuşmamakla kalmadı,
üstelik işkencecilere sahte kimliğindeki "Veli Ala" adını kendi adıymış gibi yutturmayı da başardı.
Cezaevinden kaçırılıncaya değin de gerçek kimliği açığa çıkmayacaktı.
Aynı yıl Fatih Öktülmüş de Adana'da yakalandı. Fatih, bir korkak olmadığını, aksine bir devrim kahramanının
mayasıyla yoğrulduğunu işkencedeki direnişiyle kanıtlıyordu. Cellatları, ne poliste ne de
cezaevinde bütün inatlarına karşı boyun eğdiremediler ona. Üstelik cezaevinden çıktıktan sonra 1978
yılında İstanbul'da tekrar yakalandığında çok daha görkemli bir şekilde direnecek ve konuşmak şöyle
dursun, tutanakları imzalamayı bile reddedecekti. Fatih'in bir başka yönü de Diyarbakır
işkencehanelerinde sır vermektense ser vermeyi tercih ederek ölen Gökhan Edge gibi genç devrimciler
yetiştirmesiydi.
Devrimci gelenekler en gür şekilde gelişebilecekleri ortamı, Marksist-Leninist bir ideolojik-politik
çizgiyle kucaklaşmış komünist örgütlenme alanı üzerinde bulurlar. Hareketimiz 1979 yılı başlarında bu
alanı hazırlamıştı, dolayısıyla direniş geleneği süreklileşebilir ve bütün örgüt çapında pekişebilirdi
artık. Bu yeni ortam, ilk ürünlerini henüz fazla deneyimli olmayan genç komünistlerin özverili ve cesur
direnişlerinde vermiştir. Polisler, 1980 yılında Hacı Köse'den kendisini hastaneden –İskenderun–
kaçırmak isteyen yoldaşının ya adını ya da kendi canını istediklerinde, o tereddüt etmeden canını verecektir.
Yine aynı yıl İstanbul'da genç devrimci Songül Kayabaşı onurlu bir yaşam uğruna canını feda
etmiştir. 1980 yılında Adana ve İstanbul operasyonlarında ele geçen diğer yoldaşlarımızın yaptıkları
ise, artık bir kez açılmış olan bu yolu genişletip ilerletmekten ibarettir.
12 Eylül 1980 darbesi, başka birçok şeyde olduğu gibi, devrimci hareketin gelişiminde de köklü bir
dönemeçtir. Darbeden sonra politik terörün bütün biçimleri yan yana uygulanmakla kalmamış; bunlar
en şiddetli, en acımasız biçimler de almıştır. En hayvansı biçimlere bürünen işkence emniyet binalarında,
karakollarda, tümen ve tugaylarda, hapishanelerde, hatta meydanlarda pervasızca uygulanmaya
başlamıştı. Yeni yöntemler gündeme getiren, gözaltı süresini 90 güne uzatan ve öldürmekten kaçınmayan
işkenceciler, her zamandakinden daha küstah, daha saldırgan ve daha acımasızdılar. Böylelikle, bu
yeni koşullar, öne çıkmış bulunan direnme unsurunu komünistliğin ve devrimciliğin önemli bir kıstası
haline getiriyordu. Ama ne var ki eskiden olabildiği gibi direnmede onuruna düşkünlük, inatçı olmak
ve arkadaş sevgisi gibi özellikler tek başlarına yetiniyorlardı artık. İçerdiği ideolojik, politik, örgütsel
ve ahlaki faktörler nedeniyle bütünsel nitelikler isteyen direnme eylemi, nispeten yeni olan bu
muhtevasıyla sınavların en zor bölümü olmuştur adeta.
Ne yazık ki darbe karşısında politikaları ve örgütsel yapıları sarsılan, bunu paniğin izlediği, ve üstelik
direnme geleneklerini süreklileştirememiş sol örgütlerin birçoğu bu yeni duruma ayak uydurup, ağır
işkenceleri göğüsleyemediler. Polisteki çözülmeler birbirini izleyince, işkence, örgütlerin çökertilmesinde
başlıca silah haline geldi. Polis operasyonlarının ve askeri savcıların iddianamelerinin asıl kaynağı
işkenceyle elde edilmiş bilgilerdi. Direnenlerin sayısı öylesine azdı ki, bunların soylu çabaları
dahi bu örgütleri ayakta tutmaya yetmiyordu. Korkunç işkenceler altında çözülen in-sanları aşağılamak
gibi bir amacımız yok, ama önderlerinin hemen tamamı, kadrolarınınsa yüzde doksanbeşi az ya da çok
çözülen örgütler vardı.
Direnme geleneğinin çok eskiden beri kök saldığı ve bu yeni duruma ayak uydurmaya hazır bir birikime
eriştiği hareketimizde ise, kadrolarımızın çoğunluğu direndiler. Gerçi çözülenler ve hainler de
çıktı ama bunların sayıları fazla değildi. İşkence silahı, öncü müfrezemizin çelik zırhına işlemedi ve
onun çökertilmesinde kullanılamadı. Yoldaşlarımız istisnasız işkence gördükleri bütün şubelerde dos-
26