Adressiz Sorgular

tun düşmanın saygısını kazanan efsanevi direnişler sergilediler. Bütün bunlar, başka ülkelerin
deneyimleriyle ülkemizdeki deneyimlerin birleştirilmesinin, geleneğin korunmasının ve bunun somut
direnme politikalarıyla beslenmesinin ve teoriyle pratik arasında sürekli bir akışkanlık sağlanmasının
beklenen sonuçlarıydı.
12 Eylül sonrasındaki direnişlerimizin başlıca özellikleri başeğmez, kararlı, uzlaşmaz, içerikçe ve biçimce
komünist niteliklere uygun olmalarıdır. Elbette karşıdevrim bu kazanımların bedelini pahalıya
ödetecekti. Ama bu direnişlerde çığır açanlar ve en büyük onuru taşıyanlar da yine şehitlerimizdi.
Çünkü onlar olmasalardı, yolu tıkayan buzlar kırılamazlardı.
Darbeden sonra işkencede kurban verdiğimiz ilk şehidimiz Selma Aybal yoldaştır. Selma, 1981 yılı
ortalarında karnından ağır yaralı olarak Adana'da yakalandı ve konuşmadığı için hastanede işkenceyle
öldürüldü. O'ndan iki ay sonra yakalanan il komite üyesi Ataman İnce İstanbul'da tanınmaz hale gelinceye
kadar işkence görecek ve bir adım dahi gerilemeden mağrurca can verecektir. Merkez Komitesi
üyesi İsmail Cüneyt ise, polisin gayretli çabaları sonucu 1983 Aralığında yakalanmış ve taşıdığı üstün
nitelikler ve eylemleri nedeniyle Gayrettepe bodrumlarında –ne kadar işkence gördüğü bilinmiyor–
kurşuna dizilmiştir. Öte yandan, şehitlerimizle aynı onuru taşıyan bir başka yoldaşımız da 1984 ölüm
orucunda bilincini yitiren Aysel Zehir'dir. Aysel, çok genç yaşlarda üç kez polisin eline düşerek ağır
işkencelerle karşı karşıya kalmasına rağmen boyun eğmemiştir.
Burada, direnme geleneğinin hareketimiz saflarına yerleşip gelişmesinde, hem bir mimar rolü oynayan,
hem de bu gelişmeyi kendi şahsında bir barometre gibi yansıtan Fatih Öktülmüş'ü anmak yerinde
olacaktır.
Fatih, en son 1981 yılında yaralı olarak yakalanmıştır. O halde iken doksan gün boyunca ağır işkenceler
görmesine rağmen sahte kimliğinde direnmiş, ifade vermemiş ve tutanakları imzalamayı reddetmiştir.
Fatih'in attığı bu adım direnme geleneğimizde bir yenilik, bir sıçramaydı. Bu tavır, daha sonra
başka yoldaşlar tarafından da günümüze kadar sürdürülecektir. Böylelikle, siyasi polisle yoldaşlarımız
arasındaki mücadele, neredeyse gerçek ismini kabul edip etmeme gibi uç bir noktada cereyan eder hale
geliyordu.
Kısacası, Fatih Öktülmüş. Türkiye devrimci hareketinin 1971-1984 kesitinde direnme geleneğinin en
önünde yürümüş, bununla da kalmayıp onun alt aşamalardan üst aşamalara yükselişlerine önderlik
etmiş bir direniş ustasıdır. O'nun 1971'de İzmir'deki, 1976'da Adana'daki, 1978'de İstanbul'daki ve
1981'de Adana/Ankara/İstanbul emniyetlerindeki direnişleri her defasında bir yenilik ve yükseliş içermekle
de kalmamış, üstelik zirveye tırmanışla tamamlanmıştır. Buna, bir bakıma direnme geleneğinin
devrimci demokrasi düzleminden alınıp proleter sosyalist mevzilere taşınmasının tarihidir de denilebilir.
Direnişin bir başka alanı olan cezaevi mücadelesinin doruklarına tırmanıp orada can vermesi ise,
ayrı bir anlama sahiptir.
Hareketimizin işkencede direnme cephesindeki gelişme doğrultusu, Fatih'in çizdiği bu grafikle aşağı
yukarı çakışmaktadır. Grafik eğrisi, mirası cılız haliyle devralmakla başlamakta, onun süreklileştirilip
sağlamlaştırılması ve gittikçe zenginleştirilmesi ile yukarıya doğru yükselmektedir. Eğer 1971 yılında
bağ kurulan direnme geleneği süreklileştirilmeksizin ve zenginleştirilmeksizin aynen korunmaya, yani
mekanik olarak yeniden üretilmeye çalışılsaydı, onu bugüne dek yaşatmak mümkün olmayacaktı.
Lenin'in de belirttiği gibi "mirası korumak, kendini mirasla sınırlamak anlamına gelmez”di. Aksine,
devralınan mirası eleştirel bir süzgeçten geçirerek özümlemeye, sağlamlaştırmaya, onu tutarlı ve inatçı
mücadelelerle geliştirmeye ve yenileştirmeye çalışmak gerekiyordu. Bu, yapılmıştır: Korunup
zenginleştirilerek bugüne taşman miras geleceğe aktarılmaya hazır durumdadır.
Bundan sonraki görev, mevcut mirası korumanın yanı sıra, onu yeni koşullarda geliştirmeye ve en
geniş kesimlere benimsetmeye çalışmaktır.
IX
Ateşi Tanrılar ülkesinden alıp, ilerlesin ve özgür olsun diye, insanoğluna veren Prometheus'un öyküsünü
hemen herkes bilir.
27