Adressiz Sorgular

yavaş yavaş çek" diyor, fısıldarcasına bir ses. Çekiyorum; iki ucundan zincirin halkalarına takılmış,
kağıt mendille sarılı, reçele batırılmış iki lokma ekmek... Üzerleri biraz kireçlenmiş, ama olsun!..
Aralıklarla birkaç kez yineleniyor bu. Yasağın delinmesi, seti bir noktasından olsun yıkmak, bir soluk
özgürlük, senin gibi düşünen, senin gibi soluk alan, direnen birilerinin orada var olduğunu bilmek,
direncine direnç katıyor. "Servis birinci sınıftı, sağol." Az sonra çağırıyor yeniden. "Su ister misin?"
"Nasıl, nasıl göndereceksin" Bir kablo parçası uzanıyor. İncecik bir serinlik akıyor boğazıma. Odadaki
atıl telefon kablosundan bir parça koparmış, ilk gün bulunduğum odaya getirildiğini, kendisiyle konuşup
ekmek uzattığımı anlatıyor. Hiç hatırlamıyorum.
Daha sonraki bir gün hücreye birlikte indiriliyoruz Necdet'le. Uzun sohbetlerimiz oluyor. Çok eskilere
dayanan sağlam bir dostluk bizimkisi. İlk kez orada karşılaşmıştık, bu doğru. Fakat başka başka yerlerden
yıllar önce aynı güzel geleceği, sosyalizmin dünyasını kurmak için yola çıkmıştık. Dokumuz birdi,
devrim isteğimiz, karşıdevrimcilere karşı kinimiz. Askerliğini deniz komandosu olarak yaptığını, soğuk
demirci olarak çalıştığını, yeğenlerini nasıl sevdiğini, onların altlarını değiştirip, gezdirmelerini
anlatıyor. Annesi, babası, kızkardeşi, eniştesi her gün Gayrettepe'ye geliyor... Bir yolunu bulup haber
gönderiyorlar. "Yanımda yirmi bin liradan fazla para var, senin gelip gidenin yok" diyerek yiyecek
bedelini ödemekte ısrar ediyor. Üzerindeki paltoyu da benim altıma seriyor. "Rüyamda," diyor "balığa
çıkmışız, nehir kıyısında sen uyuyordun. Balıkları pişirdim, uyandırdım". Bir yoldaşın yılan balıklarını
nasıl yakaladığını anlatıyorum. Balıkların oltaya vurduğunu anlamak için misinaya bağladığı çubukların
üzerine zil takarmış.
Yüreği sevgiyle dolu, halk düşmanlarına karşı ise bir şahin. Sorguda "tık" demiyordu. Sadece ayaklarına
inen sopaların sesini duyuyordum yan odadan. Polisin bazı askeri eylemlere katıldığı yönünde
kuşkusu vardı. Bunu kanıtlayabilecekleri bilgilerden ise yoksundular. Savcılıktan salıverildikten kısa
süre sonra polis tarafından öldürüldü.
Necdet, TİKKO'nun '81'deki askeri hücresinin üyesiydi.
HÜCRELER PASIN DEMİRİ YEMESİ GİBİ İNSANI ERİTSİN
İSTENMİŞTİR
Yakalanışımın 40. günü. Bugün gerçekten hücreye indirildim. Bunu beklemiyordum. Daha önce bir
gün "haydi aşağıya gidiyorsun" demişler, hücrelerin bulunduğu kısma indirip kayda geçtikten sonra
tekrar yukarı çıkartıp eski yerime kelepçelemişlerdi. Galiba işkence bitiyor gibi bir hayale kapılmamdı
istedikleri. Hücre üzerime kapanıncaya kadar yine aynı şey olacak diye bekliyordum.
Hücreler, insan boyundan az uzun ve yan yana iki insanın sığabileceği genişlikte. Her birinde 5-8 kişi
bulunuyor. Tüm hücreler tıka basa dolu. Hücrelerde 250 belki 300 kişi var.
Yanımda Necdet var. Yine Partizan taraftarı olarak sorgulanan bir işçi. ÇS'dan bir arkadaş. Son ikisi
Şube'ye getirileli birkaç gün oldu, direniyorlar. DS'dan birisi var. Sonraki günlerde başka gelenler de
oldu. Direnen dört kişi hep birlikte aşağıya indirildik, birlikte olduğumuz için de sevinçliyiz. Sadece
ÇS'dan olan arkadaşı gün gün yukarı alıyorlar. Dönüp geldiğinde yaralarını sarmaya çalışıyoruz. Aslında
pek bir şey yapamıyoruz, ilacımız yok. Ayaklarına, başına su ile kompres yapıyoruz. "Daha ne
kadar sürecek?" gibi sorular soruyor. Zorlanıyor, güç ve moral vermeye çalışıyoruz. "Sık dişini, en
fazla birkaç gün daha... Çözemeyeceklerini anlayıp işkencenin dozajını düşürürler ya da hepten vazgeçerler..."
Partizan ile ilgili sorgulanan diğer arkadaş Yugoslav göçmeni. Boşnak olduğunu öğrenince "satranç
biliyor musun?" diyorum. Bir fabrika işgali sırasında Boşnak işçiler satranç getirip oynamaya
başladıklarında şaşırmıştım. Oldukça seri, bizim köylerdeki domino ve tavlacılar gibi ağızlarıyla da
oynuyorlardı. Bir parti de ben oynayıp kazanınca aramızda bir yakınlık oluşmuştu.
Boşnak işçiler göçmen olduklarından işlerini kaybetme korkusu fazladır. Nispeten vasıflı işçi konumunda
olmaları ve iş disiplinlerinin daha yüksek oluşu nedenleriyle de göreli olarak durumları daha
iyidir. Bundan dolayı eylemlere katılımda daha tedirgin ve dikkatlidirler. Sözünü ettiğim direnişte de
51