Onderwijs: kleuteronderwijs - Vlhora

commissie vastgesteld dat bepaalde opleidingen bijzondere inspanningen doen om praktijkgericht onderzoek opgang te brengen. In de eindwerken krijgen de studenten de kans om hetzij individueel, hetzij in groep overpraktijkrelevante onderwerpen onderzoek te doen. Alle opleidingen zijn van oordeel dat het noodzakelijk is doormiddel van observatie en onderzoek bij de studenten de realisatie van de functionele gebieden “de leraar alsonderzoeker” en “de leraar als innovator” te stimuleren. Maar in de gesprekken met de staf van alle opleidingenwerden ook kritische vragen gesteld over de haalbaarheid van deze competenties, vooral gezien de gewijzigdeinstroom van studenten.De stages worden gekenmerkt door een verantwoorde geleidelijkheid. De stageactiviteiten in het eerste, tweedeen derde jaar worden steeds complexer en de kans op zelfsturing door de studenten wordt groter. Vooral in hetderde jaar wordt er veel belang gehecht aan reflectie op praktijkervaringen. De meeste opleidingen gebruiken ookportfolio als instrument zowel voor het vastleggen van de stageactiviteiten als voor de beoordeling van deontwikkeling van de studenten. De studenten worden duidelijk geïnformeerd over de bedoelingen van de stage inde drie jaren en over de activiteiten die ze moeten uitvoeren. Ook wordt vooraf duidelijk gemaakt op welke manierze over hun stageactiviteiten een verslag moeten schrijven. Ook de manier van beoordeling is vooraf vastgelegd.Bij de beoordeling wordt meestal een onderscheid gemaakt tussen proces- en productevaluatie. De beoordelingvan de stages is het resultaat van intern en extern collegiaal overleg. De relevantie van de stageactiviteiten wordtin de meeste opleidingen gewaarborgd door relatief frequente bezoeken van lectoren aan de stageplaatsen, doorvorming van de mentoren en door een jaarlijkse evaluatie van de stages in de verschillende jaren. Op dezemanier is er aandacht voor competenties die beroepsmatig en maatschappelijk noodzakelijk zijn.De commissie onderschrijft het belang van de inspanningen door de opleidingen om studenten kansen te gevenin verschillende types onderwijs stage te kunnen lopen (bijvoorbeeld instellingen voor Buitengewoon Onderwijs)en in de voorschoolse opvang. Ook krijgen studenten kansen om bij peuters stage te lopen of om in het bijzonderervaringen op te doen over de overgang van de derde kleuterklas naar het eerste leerjaar. Ook worden ersettings gecreëerd waardoor studenten in contact komen met verschillende maatschappelijke en multiculturelemilieus.De eindwerken worden meestal goed begeleid. Aan de studenten wordt in sommige opleidingen een stappenplanaangeboden waarin duidelijk wordt gemaakt wat ze bij het uitwerken van hun eindwerk achtereenvolgens moetendoen. Studenten kunnen voor hun eindwerk zelf een onderwerp kiezen of ze kunnen aansluiten bij beginnendeonderzoeksprogramma’s. Bij de beoordeling wordt in sommige opleidingen een onderscheid gemaakt tussenproces- en productevaluatie. Ook bieden sommigen opleidingen de studenten de kans om hun eindwerk aancollega’s voor te stellen.Samenvattend heeft de commissie vastgesteld dat de lectoren meestal bijzondere inspanningen doen om actuelekennis in hun opleiding te verwerken. De opleidingsactiviteiten (lessen, oefeningen, stage, eindwerk) biedenmogelijkheden om de noodzakelijke competenties te realiseren. De contacten van de lectoren met de praktijkonder andere via stages, maar ook bijvoorbeeld door nascholingsactiviteiten, zijn voor de meeste opleidingen eenbelangrijke bron om op de hoogte te blijven van relevante ontwikkelingen.De commissie stelt de volgende aanbevelingen voor. Het is noodzakelijk zowel de lectoren als de studenten meerte betrekken bij onderzoek (zoals praktijkgericht onderzoek, actieonderzoek) hoewel dit in de huidigeomstandigheden niet eenvoudig is. De studenten moeten meer kansen krijgen om primaire literatuur teverwerken. Het is wenselijk hen kansen te bieden om op een systematische wijze literatuurbronnen te lerenraadplegen. De afgestudeerde kleuteronderwijzeressen mogen ook tewerk worden gesteld in het lager onderwijsen bijvoorbeeld ook in zorgklassen. Het is wenselijk bij de organisatie van de stages hiermee meer rekening tehouden. De kwaliteit van de stages en van de resultaten bij de studenten zijn afhankelijk van duidelijkecommunicatie met de stagescholen. De opleidingen werken daar hard aan maar de commissie is van oordeel datdit kan worden verbeterd. De afspraken over de verwachtingen, de frequentie van de bezoeken en debeoordelingsprocedures moet onderwerp zijn van permanente evaluatie. Over de dubbele rol van begeleider enbeoordelaar moet worden nagedacht. In het bijzonder is het belangrijk dat de stagementoren duidelijk op de24 | Onderwijs: kleuteronderwijs – opleidingen in vergelijkend perspectief