TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

trong văn học sử, nhưng trong đời sống thì sẽ xuất hiện vô hạn kỳ. Bao nhiêu thiphẩm đã xuất bản ở hải ngoại, bao nhiêu bài thơ đã đăng báo (tạp chí văn chươngchuyên ngành hoặc nhật báo, tuần báo) làm sao không có những bài thơ tình phổquát xuất sắc. Thơ tình phổ quát xuất sắc, phân loại đã định hình, ta chỉ việc sưu tầmđừng sai lầm do chủ quan có nghĩa xấu như tâng bốc, thù tạc, bè bạn nhờ cậy,muốn làm người bề trên đỡ đầu, nể nang, a dua nói theo, vậy thì sưu tầm do chủquan có nghĩa tốt căn cứ trên cảm thức chất thơ thực sự lay động tâm hồn mình,thành thật muốn làm người khám phá khẩn trọng trước tài năng chứ không trịchthượng đỡ đầu (trường hợp với nhà phê bình sáng tạo theo lý thuyết nào đó thìngoại lệ: Họ chỉ đọc thơ như một dịp chú giải chủ đề triết lý đặt định trước, cho nênkhông cần xét chủ quan tốt hay chủ quan xấu). Sưu tầm do khách quan thì dễ dànghơn, vì thơ đã được đãi lọc tồn tại qua thời gian, thơ đã được nhắc nhỡ do hiểnnhiên độc đáo (không còn ai thắc mắc được nhắc nhở là do mưu toan đánh bóng,lăng xê). Xin được nhắc lại đây mới chỉ là sưu tầm thơ tình phổ quát, chưa phải làthơ tình hải ngoại. Tại sao gọi là thơ tình hải ngoại, phân loại như vậy đã tự giới hạnra khỏi tính chất muôn thuở của thơ tình. Nhưng giới hạn như vậy lại tránh đượcgánh nặng trọng tải thơ tình phổ quát mà ta nghĩ là không còn chương nào nữa trongvăn học sử. Những chương mới trong văn học sử Việt Nam sẽ có sự dự phần củachương Thơ Tình Hải Ngoại, chắc chắn sẽ được dành riêng vì vai trò đóng góp thếsự của nó. Mặc dù không thành một chương riêng, nhưng ta không thể bỏ quanhững bài thơ tình phổ quát xuất sắc, nên liền theo sau chương thơ tình hải ngoại, tasẽ mở thêm phần tuyển thơ làm tài liệu với cái tên thật thích hợp: “ Những NgườiMuốn Tiếp Tục Bất Hủ Hóa Thơ Tình”. Nhưng nội trong thơ tình phổ quát, ta cũngphải phân chia thành hai dạng, dạng trang trọng với thơ tình và dạng cười cợt vớithơ tình. Cười cợt mà ẩn chứa nỗi đau, ta vẫn coi đó là thơ tình trang trọng vì cườicợt như vậy là sự đau buồn ẩn đằng sau mặt nạ của tên hề, cười cợt như vậy cũngcó khi đến giai đoạn chấm dứt đau buồn mà ngó lại để tự hỏi tại sao trước đây mìnhquá hệ lụy. Chỉ sự cười cợt để cùng nhau hả hê, cốt làm vui mà chẳng có gì ẩn chứabề sâu thì ta mới xếp vào dạng thơ tình nghiêng về màu sắc tiếu lâm, hay màu sắcđùa giỡn thanh thoát, đối trọng với thơ tình trang nghiêm hoặc thơ hài thoát vòngtình lụy. Đọc thấy trong báo chí hải ngoại cũng khá nhiều, các nhà thơ cười cợt xuấtsắc. Không thể trích dẫn nhiều vì khuôn khổ giới hạn của một bài báo, chỉ trích haibài thơ làm đại diện:HỒNG QUẦNCô ba quá xá quần hồngnăm cô mười sáu có lần ngắm trăngthấy gì ? Cô nhớ hay chăngthấy vườn anh Cuội mụt măng đâm chồi.Từ hôm cô ngó măng rồicứ đêm cô lại ra ngoài ngắm trăngthấy gì ? Cô nhớ hay chăngthấy khi mây lấp cô Hằng bẻ măng.Thì ra trên ấy cô Hằnghồng quần quá xá cũng bằng cô ba.(Đỗ Thì Kênh G, Tạp chí Hợp Lưu, số 49)NẰM MƠ UỐNG NƯỚC DỪA XIÊMVí dầu ví dẫu ví dâuĂn trộm bẻ bầu, ăn cướp bẻ dưaTa ngồi võng hạ đong đưaPhất phơ quạt lá nắng trưa hiên ngoài103 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM