TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

Trên đường vô núi, buổi chiều pha sươngTrông lên tượng Phật sơn sonNgó qua tục lụy vẫn còn ngẩn ngơTrở ra chặt mấy cây giàHai tay chai cứng nào ngờ vẫn đau(Tuyệt Chiêu)Nhưng lục bát là một thể thơ rất dễ làm mà rất khó đạt tới chất thơ, nhưnhững đường gươm giản dị mà cần phải tinh vi bay loáng thoáng. Cái tinh vi đặc biệtcủa thơ Nguyên Sa là ở chỗ mờ ảo bí ẩn. Bí ẩn của nội dung gắn liền với ngôn ngữdiễn tả hưn thực. Tác giả dụng công đạt tới sự bí ẩn đó, nên khi bàn về các bài thơlục bát ấy ta không nên gán ghép cái chủ quan của ta, không nên vì đoán một ýnghĩa. Thơ lục bát Nguyên Sa tự mỗi người khám phá ý nghĩa nội dung, nhưng cũngkhông thể truyền đạt chính xác cho người khác. Chỉ nên thưởng ngoạn những mờảo qua các hình tượng và nhạc tính của lục bát Nguyên Sa:Em vào tắm dưới hoa senNhững khe nước chảy, những miền hải lưuNhững thuyền lạc dưới trời saoHỏi em hay hỏi hoa đào của anhChỗ đào có lá sen xanhBờ xa cỏ thấp nghiêng mình dáng sôngTuyệt vời giữa một dòng trongĐầu sông tóc ướt, lưng vòng biển khơi.(Hoa Sen Và Hoa Đào)Một cảnh thơ mộng nào đây ? Hay đây là một hình tượng giống thơ Thi HàoNguyễn Du: Dầy dầy sẵn đúc một t.a thiên nhiên ? Ta không nên quả quyết mà chỉnên mơ hồ cảm nhận.Có ngày trời đất khách quanEm xoay mặt lại, anh làm người dưngTheo em địa ngục mấy tầngChỉ cho anh chỗ rất gần nhân gianChỗ phi lao đứng vài hàngAnh ngồi ngó miết nắng vàng nhớ em(Khách Quan)Thế nào là khách quan: Ta không rõ. Hay nội dung là một cuộc hoan lạc giữađôi trai gái, ta cũng không rõ.Khi em cởi áo nhọc nhằnCất son phấn chỗ rất gần xót xaAnh xin ân huệ kiếp xưaXếp phong sương cũ với ngờ vực quenAnh ru em ngủ cách riêngTrời Tô Châu xuống, giấc hoàng điệp bayĐắp lên mười ngón hao gầyCây trong giấc mộng mang đầy trái thơTrái Giang Nam những ngày mưaAnh ru em ngủ giấc mơ phù kiềuHải âm trả lại tiếng đềuTiếng son sắt ở, tiếng vào thiết tha(Tháng Tám Riêng)Bài thơ có âm hưởng tiếng dội hải triều trả lại từ vách đá ghềnh núi, dìu dặtkhúc nhạc “ Đêm Tô Châu”, vằng vặc trăng nước Giang Nam với những phù kiều,188 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM