TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

Prayed for you to rest in peace.How could we know there’d be such a meeting,You and I, once separated by an ocean,By the color of our skin, by language ?But destiny bound our lives together,And today, by destiny’s grace,You are finally going home.I believe your American skyIs as blue as the sky above this countryWhere you’ve rested twenty years.Is it too late to love each other ?Between us now, the ocean seems so smallýHow close are our two continents.I wish a tranquil heaven for your soul,Gemmed with twinkling stars and shining moon.May you rest forever in the soil of your home ?(Thơ Trần Thị Mỹ Nhung, Phan Thảo Chi dịch ra Anh Ngữ, tu chính bởi W.D.Ehrhart, sưu tầm của Giáo Sư Arnold R. Isaccs)Có Một Dòng Thơ Bị Lãng QuênLui về thời gian 1952-1954, lúc Việt Nam chưa bị chia đôi ở vĩ tuyến 17, lúcđất nước mang danh độc lập mà thực sự ở dưới quyền của Pháp, lúc cuộc khángchiến chống Pháp do Mặt Trận Việt Minh lãnh đạo đi vào giai đoạn chính quy và trậnđịa chiến. Kẻ ở thành nghe phong phanh tin tức về các cuộc càn quét của quân độiPháp tại Trung Du, nhảy dù ở Phú Thọ, bố ráp ở Đồng Tháp Mười, đổ bộ vào ThànhPhố buồn hiu Thanh Hóa...Phần lớn lãnh thổ với các Thành Phố còn nằm dướiquyền kiểm soát của quân đội Pháp và chính quyền quốc gia Việt Nam chỉ có trêndanh nghĩa.Trong bối cảnh đó, riêng về văn học nghệ thuật, không có một diễn đàn nàolớn. Từ Hà Nội ngàn năm văn vật, ta chỉ nghe phong phanh có tờ Hồ Gươm, GiangSơn, nhưng ít thấy phát hành tới Sài Gòn. Tại Sài Gòn thì có tờ tuần báo Đời Mớicủa ông Trần Văn Ân, tờ báo nặng về thời sự, nhưng cũng là nơi quy tụ nhiều NhàVăn thơ lúc đó như Tạ Ký, Thanh Thuyền, Đỗ Hữu, Duy Năng, Mai Băng Phương,Hồ Nam, Duy Sinh, Minh Đăng Khánh, Kiêm Đạt, Tô Kiều Ngân, Thế Viên, PhongSơn, Châu Liêm, Huyền Viêm, Hà Bỉnh Trung...Đến nay vẫn thấy còn lác đác vàingười trên báo chí hải ngoại, có những người đã mất như Quang Dũng, Tạ Ký, cónhững người bặt tích như Thanh Thuyền, Đỗ Hữu, Dao Ca, Mai Băng Phương.Với trí nhớ một học sinh lớp Đệ Lục Đệ Ngũ yêu văn thơ lúc đó, người viết bàinày vẫn còn ấn tượng những câu thơ nặng tình quê hương xứ Huế của ThanhThuyền, những câu thơ tình lưu luyến tà áo tím trong ngày hội hoa đăng bên HồGươm của Mai Băng Phương gởi từ Hà Nội:Tím tím tà bay tím tím lên thânÔi tím ơi sao màu tím phân vânNhư mực ngỏ năm nao nằm đợi...Và những câu thơ lên án xã hội ăn chơi ở thành thị của Tạ Ký, những lời hơiquá đáng nhưng vào lúc chiến tranh kêu gọi lòng yêu nước thì cũng có ý nghĩa:Gái thế hệ úp mặt sầu lên gốiVò nát tay dăm bảy lá thư xanh......Hoan hô thể xác vừa sung sức40 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM