TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

phong kiến Trung Hoa để thiết lập chế độ quân chủ lập hiến. Nhưng quân Tây Sơnvấp phải sự chống cự của dân Trung Hoa bằng phương pháp tiêu thổ kháng chiếnvà trường kỳ du kích chiến. Đến đời vua cháu ba đời của Quang Trung Đại Đế thìcuộc tiến chiếm xứ Trung Hoa hoàn toàn thất bại vì đã bị dân Trung Hoa đông đảolàm Hán hóa tất cả. Đến bây giờ, Khang mới sực tỉnh biết mình đã có tham vọng mùquáng, làm tờ trình “xin nhà vua trả cho nước Việt Nam trở về vị trí cũ”.Tính ra, Khang đã mấy đời sống nơi dương thế, trong khi đó chỉ là thời gianrất ngắn ở chốn Thiên Thai. Đã có lần Kiên Trinh cũng trở về trần, đi tìm người yêulà Hạ Sĩ Khang nơi chốn trận mạc, và đau khổ đến điên dại vì biết Khang đã là phòmã, phu nhân chính là Ngọc Chân Công Chúa, em gái của Ngọc Hân. Bác Sĩ Maitrên Thiên Thai thì động lòng nhớ nhà nhớ quê hương: “Nào Hà Nội với Hàng Rèn,với bờ hồ Hoàn Kiến, nào chiến khu Việt Bắc với đồng bào Thổ áo chàm...”. Tóm lạicả ba đều là những con người thuộc thế gian trần lụy: Khang với tham vọng bànhtrướng lãnh thổ, Kiên Trinh vì tình duyên, Bác Sĩ Mai vì lòng nhớ quê hương. LưuThần và Nguyễn Triệu biết rằng:“Những người thường, hữu tình và hiếu động, không thể sống mãi được trongThiên Thai mà họ mơ ước, bởi lẽ họ không biết Thiên Thai chỉ là nơi con ngườikhông còn tình dục”(trang 271).Ta nhận ra có những cái không đồng chất trong truyện. Đầu tiên là có sự phatrộn giữa khoa học thật và khoa học thêu dệt. Đành rằng truyện giả tưởng là bịa đặt,nhưng là bịa đặt cốt truyện, không quá đà bịa đặt luôn cả về máy móc kỹ thuậthoang đường. Làm như vậy người đọc dễ bị hoang mang, nếu không biết qua vềkhoa học kỹ thuật, sẽ khó phân biệt giữa những điều tác giả đã thực sự dựa vàonghiên cứu, và những cái hoàn toàn bịa thêm. Mà hoang mang thì thiếu sự thuyếtphục rằng đây là sách “khoa học dự tri và giả thiết khoa học” như tác giả cho ghi ởngoài bìa.Những điều làm ta phấn khởi là những đoạn viết về Thuyết Tương Đối củaEinstein:“Nếu ánh sáng đi chậm lại thì chúng ta sẽ thấy bụi cây trước rồi mới thấy rặngnúi sau...Cái nhầm của cổ nhân coi vạn vật chỉ có bề dài, bề rộng, bề sâu, tức là chỉcó ba kích thước, mà không biết rằng sở dĩ người ta trông thấy ba kích thước ấy lànhờ có ánh sáng.Tùy sức ánh sáng đi nhanh hay chậm, tùy con đường từ ta đến cảnh vật xahay gần mà ta tức khắc trông thấy vạn vật, hay chỉ trông thấy dần dần...Cảnh vậtchung quanh ta tưởng rằng nhất định như thế mà thật ra có thể đổi khác (Thấy khôngkhác vì tốc độ ánh sáng ở cõi ta là một hằng số)...Einstein đã biết rằng khi một vật diđộng càng nhanh, càng tới gần tốc độ ánh sáng thì thời gian và không gian hỗ tươngảnh hưởng vào nhau, sẽ uốn cong lại chung quanh cái vật di động kia. Sự uốn congnày chính là kích thước thứ tư...” (Từ trang 183-186)Điều làm ta hoang mang như về luồng ngoại tuyến bao bọc thân thể khiến talọt vào kích thước thứ tư, theo kịp tốc độ ánh sáng, về cái máy “xuyên thời di khôngkỳ ảnh” thấy hết mọi điều xảy ra trên Trái Đất giống như trái cầu pha lê của các phùthủy trong truyện cổ tích Tây Phương, về viên thuốc kết tinh của ánh sáng thay thếcho thực phẩm trần gian...Một pha trộn không đồng chất nữa là sự kết hợp những yếu tố thực sự thuộcvề lịch sử và sự tuyên truyền chống cộng sản Trung Hoa, vào thời điểm 1960, khi màđảng cộng sản Trung Hoa đang yểm trợ đắc lực cho đảng cộng sản Việt Nam. Trởvề Thế Kỷ 18 giúp Vua Quang Trung đòi lại Lưỡng Quảng, đó là một điều có thật mà22 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM