TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

sử khác. Sau bản Hiệp định Genève ký vào tháng 7 năm 1954 thì tiếp đến là mùaThu tác giả di cư vào Nam. Mùa Thu thế sự nào cũng mang tính cục diện thuộc nhângiới có những tâm thức đối nghịch, mặc dù cùng lấy bối cảnh mênh mông của trờiđất:Hà Nội của tôi,Hà Nội 50 mờ mờ trí nhớHà Nội mùa hè Cổ Ngư phượng đỏ,Hà Nội mùa thu Hoàn Kiếm mờ sương......Hà Nội 54 những đêm hấp hốiGiờ giới nghiêm lựu đạn nổ đâu đâyThằng H. thất tình đi lính cho Tây,Suýt nhảy xuống Điện Biên những giờ phút cuối.Hà Nội ơi, Hà Nội ơi, thôi đi hấp hốiNấc từng cơn, tháng 7, năm tư.Dương Kiền(Trích trong bài “Sáu mươi” đăng trong báo năm 2004)Ta thử đọc thơ mới đây của một người đang ở Hà Nội viết về mùa Thu nơi ấyđể xem có còn vương vấn thế sự hay không. Tác giả này ta nghe quen quen, có phảilà Vân Long hay Dương Vy Long, hình như đã xuất hiện trên báo “Đời Mới” tại SàiGòn cách nay trên 45 năm. Và cũng phảng phất vẻ cô đơn như trong một bài thơtrên báo ấy vào thời gian xa xôi kia. Không nhớ nhan đề bài thơ, không nhớ đến mộtcâu, nhưng người viết bài này vẫn nhớ khí hậu lặng lẽ của bài thơ, trong đó mô tảmột khách đường rừng ngồi sưởi ấm trong quán gió, có tiếng suối róc rách ngoài xa,có tiếng ngựa sột soạt đứng chờ bên quán, có tiếng củi lửa than hồng. Nội dung bàithơ chỉ là tả cảnh đường rừng, nhưng cái hay do khí hậu có vẻ lạnh lùng và lặng lẽvới một bóng người như chìm vào nội tâm. Bây giờ đọc bài thơ “Thu cảm” của tácgiả Vân Long mới sáng tác, ta không gặp lại khí hậu lặng lẽ xưa, vì tác giả mô tảđang đi trong Thành Phố đầy người qua lại. Nhưng trời đất vào Thu mênh mông trênđất Bắc vẫn còn đó, ta cảm nhận như không còn vướng víu những thắc mắc thế sự,nhưng lại vướng víu chuyện tình đời thường:THU CẢMHà Nội trời xanh màu cốm mớiTôi nhập vào thu vớí mọi người....Ai may áo mới cho Hà NộiVồng ngực ai căng đợi tỏ bày....Bước vào khoảng không em để lạiMột lần thêm trống trải nước mây....Xòe ra đôi sợi mang màu nắngBất chợt mùa thu vương kẽ tay!Vân LongCó phải vì tác giả còn hệ lụy với trần tục như “vồng ngực căng”, với tiếc nuốikhông còn mái tóc xanh thời trai trẻ, nên hình như bài thơ chưa đủ chơi vơi đi vàođất trời mùa Thu mênh mông, chẳng hạn không mênh mông như trong thơ Bích Khê.Bài thơ “Tỳ bà” của Bích Khê tuy cũng viết cho nàng, nhưng nàng trong “thơ tượngtrưng” quả là tượng trưng cho mơ hồ lắng động, nhân dạng không thật sự hiện hữu,không rõ nét như người em tràn đầy nhựa sống của đời thường. Vì thế thơ tình mùa246 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM