TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

mất tích đầy tình tiết thương cảm chuyện linh tính báo trước ngày người cha ra trậnkhi con lên 5 đó là cuộc đi tìm một hình ảnh có vẻ hào hùng nhưng không đậm màuchính trị như câu nói của người cán bộ hướng dẫn cuộc đi tìm: “Những người ViệtNam nào cầm súng chống lại đồng bào đều là những kẻ phản quốc” (qua bút ký củaNguyễn Tấn Băng Phương). Tính chất lưu vong nhạt nhòa hơn tính chất hải ngoạitrong văn chương của họ. Không hẳn là có chủ đích phê bình nền văn hóa bất côngđối với phụ nữ, mà chính do tình thương ngoại đã khiến cho Dương Như Nguyệnviết nên một truyện ngắn vô cùng cảm động “Những Cỗ Quan Tài Của Tĩnh Tâm”.Không hẳn là bênh vực văn hóa quyền hạn tối cao của cha mẹ, Nguyễn Thành Việtcũng đã ngầm bảo chính nhờ nền văn hóa đó mà gia đình Việt Nam đã dạy dỗ đượccon cái nên người, hơn cái phóng túng quá đà đã khiến một người con gái đẹp vàkhôn lanh phải tự hủy mình, qua truyện ngắn “Mùa Bão”.Các Nhà Văn thế hệ thứ hai viết bằng ngoại ngữ là những người có học cao,rất thành công nơi xứ người, nhưng đều có cái nhìn đầy tình thương và nhân ái đốivới đồng bào: Lại Thanh Hà, có vẻ hài hước mô tả “Bà Bán Rau Thì Là” nhưng rấtthông cảm với tâm hồn mẹ Việt Nam, Nguyễn Phương Quỳnh Trang thấy cái khíacạnh tình nghĩa hào hùng bụi đời của những “Anh Hai”. Nguyễn Quý Đức đi đâu rồingày Tết cũng quay về khu phố nghèo nàn nhưng thân thiết Tenderloin có rất đôngngười Việt nghèo khổ trú ngụ, thuộc Vùng San Francisco, nơi không có g. đặc biệtngoài nếp sống cộng đồng nhắc nhở tác giả nhớ nguồn cội văn hóa Việt Nam. LưuTrường Khôi qua truyện “Áo Trắng” nhắc nhở ta một hình ảnh tưởng như đã quá xaxưa, vậy mà vẫn là một giá trị đẹp khó quên trong tâm trí Nhà Văn viết bằng ngoạingữ: hình ảnh người vợ vời vợi trông chồng xa vắng đã từ lâu năm, khắc khoải nuôicon trong cảnh nghèo khó. Chỉ riêng có Đinh Linh là ít để dấu vết tâm cảm trong bàiviết “Hai Kẻ Đãng Trí”, đó chỉ là một ký sự bàng quang của một khách du lịch trênchuyến tàu xe lửa đi từ Hà Nội vào Sài Gòn, có cái tìm. về những điều dị hợm nhưmột người ngoại quốc.Điểm qua tất cả nội dung những bài viết trên qua dịch thuật từ Anh Ngữ củatạp chí Văn Học, thật rõ ràng văn chương đó là sự nối dài của văn chương viết bằngViệt Ngữ, văn chương lưu vong, văn chương hải ngoại. Nếu áp dụng một lần nữacác câu hỏi nêu ra, hình như của Triết Gia Jean Paul Sartre: Viết cho ai, viết cái gì,viết như thế nào, thì văn chương viết bằng ngoại ngữ như đều nằm ngoài văn họcViệt Nam, hạn hẹp là văn học Việt Nam hải ngoại. Họ viết cho ai ? Họ viết cho độcgiả Hoa Kỳ, viết trên các báo lớn của Mỹ như New York Times, The Register, LÌA.Times, The San Jose Mercury News...Và cho một số ít người Việt có trình độ hiểubiết Anh Ngữ. Viết cho đa số trong Cộng Đồng Người Việt ở hải ngoại, viết cho 70triệu đồng bào ở trong nước, mới đáp ứng được câu hỏi văn chương viết cho ai. Họviết cái gì ? Họ viết về tâm tình người Việt, họ viết về đời sống của người Việt, họviết về sự hội nhập bỡ ngỡ của người Việt vào nếp sống Hoa Kỳ, họ viết về cái dởvà cái hay của văn hóa Việt thể hiện trong đời sống gia đình và xã hội...Đó chính lànhững nội dung làm cho văn chương viết bằng ngoại ngữ của họ còn liên hệ đếncộng đồng và đất nước Việt Nam, nhưng đây chỉ là sự nối dài của văn chương viếtbằng Việt Ngữ tại hải ngoại. Phải chăng họ viết những thông điệp ưu ái dành riêngcho thế hệ trẻ lớn lên không còn đọc được Việt Ngữ, để hiểu biết tâm hồn Việt Nam.Nếu vậy ta nên xếp loại đây là “Văn Học Hoa Kỳ dành cho thế hệ thứ hai thứ bangười Mỹ gốc Việt”. Còn như nếu cần dịch ra Việt Ngữ thì những nội dung này ngườiViệt thế hệ thứ nhất đã và đang viết, vô cùng phong phú đa dạng nếu ta có cách nàosưu tầm hết các truyện ngắn ở hải ngoại viết bằng Việt Ngữ. Mai đây khi họ viếtnhững tập truyện mà nội dung không có liên hệ gì đến người Việt Nam thì liệu tạp13 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM