TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

Grange lọt về tay Heathcliff, Cathy là con dâu sống như hình bóng trong lâu đài ĐỉnhGió Hú. Vì thế cho nên, ở đoạn mở đầu của câu chuyện, người lữ khách muốnmướn nơi trú ngụ ở Thushcross-Grange đã phải lên Đỉnh Gió Hú để thương lượngvới Heathcliff...Người lữ khách ở nơi trú ngụ không lâu vì có việc cần phải đi gấp,bảy tháng sau, trở lại thăm Đỉnh Gió Hú, lữ khách mới biết ông Heathcliff cũng đãchết. Trước khi chết ông có những giao cảm lạ lùng với hồn ma Catherine còn langthang trên đồng cỏ hoang...Harenton và Cathy trở thành vợ chồng, trở thành chủnhân thứ tư của lâu đài Đỉnh Gió Hú (và cả trang trại Thushcross-Grange), lấy lạinhững gì mà cha họ đã đánh mất về tay Heathcliff.Đứng về phương diện huyền truyện, tức là loại văn chương có nhiều chất thơ,về phương diện kết cấu tiểu thuyết, và về phương diện giáo dục, Đỉnh Gió Hú đángđược gọi là tác phẩm xuất sắc về ba phương diện này. Về phương diện huyềntruyện, Đỉnh Gió Hú là một khúc ca thiên nhiên với những cánh đồng cỏ hoang, vớinhững nhân vật trẻ thơ sống một đời man dại trên khắp vùng thảo dã, với những hồnma lang thang tiếp nối một đời gắn bó nhưng bất thành trên dương thế, với lâu đàiđá tảng có những nhân vật trầm lặng mà nội tâm giông tố, với mưa lũ và sấm chớpmịt mùng trên đồng cỏ tương ứng từng lúc sự nổi dậy những tình cảm điên cuồng,với sườn đá khô và cỏ thanh hao trải dài, với tiếng động ma quái của những cànhthông quẹt vào cửa kính trong những đêm khuya gió hú trên lâu đài, với đêm trăngsoi sáng từng viên sỏi trên đường từ Thushcross-Grange lên Đỉnh Gió Hú, với mùaĐông tuyết trắng lấp đầy những hố sâu vực thẳm thành một vùng bao la bằng phẳngnhưng nguy hiểm chết người từ Đỉnh Gió Hú đổ xuống đồng bằng…Về phương diện kết cấu tiểu thuyết, năm 1801 và 1802 là thời điểm người lữkhách đến và ra đi, nhưng đó chính là khuôn khổ để phục hồi một quá khứ hai bamươi năm về trước với ba thế hệ và bốn lần thay chủ trên lâu đài Đỉnh Gió Hú. Thờikỳ thơ ấu của Heathcliff và Catherine là một truyện dài không kém gì truyện dài củathời kỳ ấu thơ thuộc thế hệ con cháu họ là mối tình khờ dại giữa Cathy và Linton. Vìvậy có thể nói Đỉnh Gió Hú gồm những câu chuyện lồng trong một câu chuyện.Không gian từ Đỉnh Gió Hú đến Thushcross-Grange cách nhau có bốn dặm đường,nhưng biết bao biến cố gia đình đã xảy ra cho hai địa điểm này, cuối cùng là ba nấmmồ với tình yêu bất diệt nằm rải rác gần nhau trong lớp cỏ thanh hao. Hình ảnh buồnthảm đó muốn nói với ta: Nếu khơi lại quá khứ thì có biết bao thiên tình sử chôn chặttrong những nấm mồ bên vệ đường hay ven sườn núi. Đỉnh Gió Hú: Một cuộc trả thùvô tiền khoáng hậu, một vụ sang đoạt tài sản có một không hai, một chuyện tình vĩđại, một bài học thấm thía về giáo dục gia đình, đề tài nào là chính cũng có thể đượccả.Về tâm lý nhân vật, ta đọc thấy những điển hình: Earnshaw nhân đức đi đếnchỗ bất công với con cái, Hindley cứng rắn nhưng đồng thời lại nhu nhược,Catherine kiều diễm nhưng mang bản chất hoang dã, Heathcliff đầy thù hận nhưngchung tình một cách man rợ, Edgar hiền lành mang trong tâm một sức mạnh tinhthần là lòng quảng đại, Linton yếu đuối cả thể chất lẫn tinh thần, Cathy giàu tình cảmlẫn lộn tình yêu với tình mẫu tử, Harenton thô lỗ mà dễ uốn nắn nên người...Trunglập bên những thù hận và đổi thay vai trò chủ nhân của lâu đài, phải kể đến nhữngnhân vật phụ như những bóng mờ nhạt mà chứng kiến hết mọi thăng trầm, sống trọnmột đời dài trên Đỉnh Gió Hú, ấy là lão nô bộc Joseph và dì Nelly-Dean. Họ là nhữngngười vui buồn theo những dâu biển trên Đỉnh Gió Hú và suốt một đời quẩn quanhkhông đi quá xa vùng đồng cỏ Gimmerton…Về phương diện giáo dục, Đỉnh Gió Hú phơi bày một sai lầm về giáo dục giađình, sự bất công trong tình thương của cha mẹ, sự bỏ bê con cái mặc chúng sốnggiữa thiên nhiên. Mặc cảm dốt nát cũng là một vấn đề được nêu ra trong Đỉnh Gió204 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM