TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM PHÂN ... - Giao cảm

Hàn), phía Đông Bắc Trung Hoa. Nhưng qua tập san địa lý rất quy mô và khoa họccủa Mỹ (National Geographic Magazine), ta lại được biết dãy núi Thiên San (TianShan, Heavenly Mountains) ở về phía cực Viễn Tây của Trung Hoa. Từ Bắc Kinh, cóđường xe lửa đến Ngọc Môn Quan (Jiyauguan) rồi đến Tỉnh Tân Cương, và tận cùngđường xe lửa vạn lý đó là dãy Thiên Sơn hiểm trở nằm vắt ngang Tân Cương vàquốc gia Kyrgyzstan (một quốc gia vùng Trung Á, một nước Cộng Hòa trong LiênBang Xô Viết trước đây). Vùng này đang là nơi khai thác mỏ dầu của Trung Hoa, làvùng gần các giàn phóng những con tàu vũ trụ của Liên Xô ngày trước.Biết như vậy để thấy Thiên Sơn không phải là tận cùng thế giới. Mịt mùngthăm thẳm là do tầm nhìn ở vào thời cổ của người Hán từ Trung Nguyên nhìn ra cácmiền sa mạc hoang dã. Họ truyền cái thị kiến gió cát xa xăm chiến địa đó vào vănthơ. Từ văn thơ của họ, nó đi vào tác phẩm Chinh Phụ Ngâm của bà Đoàn Thị Điểm,rồi đi vào tâm hồn chúng ta.Những Dời Đổi Địa Hình Và Mối Hoài Cảm Thi CaNhững hiểu biết về địa hình dâu biển của đất Việt kể lại dưới đây được viếttheo trí nhớ dựa vào hai cuốn “Lịch Sử Thành Lập Đất Việt” của tác giả Trần KimThạch (xuất bản năm 1970) và “Thiên Nhiên Việt Nam” của tác giả Lê Bá Thảo (xuấtbản năm 1977).1.Vào khoảng 25 triệu năm trước, Sông Hồng Sông Lô chảy trên một vùng núicao gần 100m đối với vị trí mặt sông bây giờ. Đó là do sự bào mòn đào xới của dòngnước. Bây giờ đi trên sông, có những nơi vách đá dựng đứng. Khoảng trống màdòng sông đi ở giữa là toàn bộ khối đất đá bị đem hết ra biển dưới dạng phù sa sỏicát:Bầu Trời Hẻm Vực Sông LôBầu trời hẻm vực trên sôngHai bên vách đứng thuyền không có bờĐào sâu thung lũng bao giờCon sông xẻ núi réo chờ biển khơiSông Lô trăm thước ven trờiBây giờ xuống thấp cho đời giao thương(Thơ làm năm 1979)2.Xa xôi hơn nữa, vào khoảng 250 triệu năm trước, khi vận động tạo núi Hi MãLạp Sơn do hai lục địa trôi giạt đụng vào nhau, ảnh hưởng dây chuyền của trận vachạm lục địa đã tạo ra các vùng núi non ở Bắc Việt, mạnh mẽ nhất là tạo ra caonguyên Châu Mộc do địa hình lũng thấp hai bên sông Đà bị uốn cong lên thànhnhững nếp gấp khổng lồ:Đàn Bò Sữa Trên Châu MộcVận động IN-ĐÔ-XI-NIKéo hai dãy núi chen ghì vào nhauTrũng sâu uốn nếp chồm mauCao nguyên thành lập ngàn sau xanh rờnBây giờ trời đất cao hơnĐàn bà sữa ngóng mây vờn thảo nguyênBiển dâu cải biến lâm tuyềnĐồng chăn Châu Mộc trăng huyền lên cao.(Thơ làm năm 1978)3.50 TRONG DÒNG CẢM THỨC VĂN HỌC MIỀN NAM