MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

- Bu süreç içinde pek çok ülke, kamu mali yapılarının bozulmasına yol
açan kamu açıkları ile karşılaşmışlardır. Bunun tersine çevrilmesi ise temel
bazı mali kurallar ile sağlanmıştır.
- Mali yapıdaki bozulmanın durdurulması için uygulanan kısa veya
orta vadeli müdahaleci faaliyetler nispeten birkaç ülkede başarıya
ulaşabilmiştir.
- Keynesyen gelenekten kaynaklanan inanışın tersine, mali denklik
yapısal reformlarla desteklense bile bunun ekonomide durgunluk yaratması
şart değildir.
- Mali denkliği sağlamada başarılı olabilmek için mali disipline ilişkin
uzun vadeli bir taahhüdün olması gereklidir.
1980 sonrası dönemdeki mali gelişmeleri özetleyen bu dört madde,
aynı zamanda günümüzde kamu maliyesinde disiplin sağlamaya çalışan ülke
yönetimlerine yönelik öneriler de sunmaktadır. Gerçekten de mali disiplinin
sağlanması açısından mali kurallar önemlidir ve pek çok ülke örneğinde
başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Kamu mali dengesinin sağlanmasında
yapısal reformlar da destekleyici bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ayrıca mali disiplinin tesis edilmesinde politik güvenilirlik önemli bir
etkendir. Bu nedenle mali disipline ilişkin uzun dönemli taahhüdün olması
gereklidir.
B. Mali Kuralları Ortaya Çıkaran Temel Nedenler
Mali kuralların ortaya çıkış nedenleri araştırılırken, öncelikle mali
yapıları bozulan ülkelerin bu durumu tersine çevirme gayretlerinin ve
Avrupa Birliği içinde EMU (Ekonomik ve Parasal Birlik)’ya dahil olmak
üzere yapılan düzenlemelerin incelenmesi önem taşımaktadır. Bu kapsamda
söz konusu gelişmelere baktığımızda, mali kuralları uygulamaya koyan
düzenlemelerin temelde iki noktaya ulaşmayı hedeflediği görülmektedir:
- Birincisi, devlet borçları oranını makul seviyede ve istikrar
sağlayacak şekilde kamu açığının azaltılması (Devlet borçları/GSYİH oranı,
Bütçe açığı/GSYİH oranı),
- İkincisi, bu seviyedeki borçlanma oranının orta ve uzun vadede
sürdürülmesi.
88