MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

1. Bütçe ve Muhasebe İçin Genel Kurallar
Japon Anayasası kamu maliyesine ilişkin bazı hükümler getirmiştir.
Buna göre bütçenin hükümet tarafından hazırlanması ve parlamentoya onay
için sunulması zorunludur. Hükümetin, parlamentonun onayı olmadan vergi
toplaması, taahhüt altına girmesi ve kamu parasını harcaması mümkün
değildir.
Bütçe sürecinde ise hem Anayasada hem de Kamu Finansman Kanunu
ile Muhasebe Kanununda yer alan hükümlere uyulması gerekir. Buna göre;
- İmparator ailesine ait tüm mallar devlete aittir ve imparator ailesinin
tüm giderlerinin bütçeye dahil edilmesi ve parlamentoca onaylanması
gerekmektedir.
- Kamunun parası ya da kamu malları hiçbir kişi ya da kuruluşun özel
menfaatleri için kullanılamaz.
- Hükümet kamunun finansman durumuyla ilgili olarak parlamentoya
ve halka belli aralıklarla bilgi vermek zorundadır.
- Kamunun tüm gelir ve giderlerinin gayri safilik prensibine göre
bütçede gösterilmesi ve tek hazine sistemi yöntemine göre kayıtlarının
tutulması gerekir.
Tüm bu kurallar, kamunun tüm gelir ve giderlerinin hiçbir tereddüde
mahal olmaksızın belli bir hesapta izlenmesini ve bu konuda halka bilgi
verilmesini sağlamaktadır. Nitekim hükümet üçer aylık dönemler halinde
bütçe ve hazine nakit durumu hakkında parlamentoya bilgi vermekte ve bu
bilgiler ayrıca resmi gazetede yayınlanarak kamuoyunun bilgisine
sunulmaktadır.
Aynı zamanda Japonya’da savunma harcamaları İkinci Dünya
Savaşı’ndan sonra ABD ile Japonya arasında yapılan güvenlik anlaşması
çerçevesinde belirlenmektedir. Buna göre Japonya’nın yıllık savunma
harcaması tutarı GSYİH’nın % 1’inden fazla olmayacaktır. Bu nedenle,
Japon savunma harcamaları diğer gelişmiş ülkelerin savunma
harcamalarından daha azdır.
2. Devlet Tahvili İhracına İlişkin Sınırlamalar
Japonya’da kamu harcamalarının kontrolü ve mali disiplinin
sağlanması için getirilen en önemli tedbirlerden birisi devlet tahvili ihracı ile
216