MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

ülkede, yerel yönetimlerin yurtdışı kaynaklardan borç alması izne bağlanarak
veya gelirlere göre gider tahsisi gibi yollar kullanılarak borçlanma kapasitesi
önemli ölçüde sınırlandırılabilmektedir 140 .
4. Borç Stoku Üzerine Sınırlama
Bu tür bir mali kural, çoğunlukla kamu borç stokunun GSYİH veya
GSMH’ya belli bir oranı şeklinde karşımıza çıkmakta ve kamu kurumlarının
borçlanmasına yönelik belirli bir endeksleme ile bir üst limit getirmektedir.
Bugünkü durum itibarıyla, borç stoku üzerine getirilen sınırlamaların
iki şekilde uygulaması görülmektedir 141 :
- Avrupa Birliği’nde Maastricht Anlaşması ile merkezi hükümet brüt
borç stoku üzerine bir tavan getirilmiş ve buna göre, AB üyesi ülkelerin brüt
kamu borç stoklarının GSYİH’ya oranının % 60 referans değerinin üzerine
çıkmaması öngörülmüştür.
- Yeni Zelanda’da ise hükümetler, borç stokunu ihtiyatlı bir seviyeye
indirmek için orta vadeli bir planı duyurmak zorundadırlar.
5. Vergilendirmede ve Harcamada Sınırlama
Vergi ve harcamaya yönelik olarak getirilen sınırlamalar, birden çok
mali yılı kapsayacak bir biçimde gelecekteki bir dönemde vergi ve
harcamaların ne miktarda artacağını belirleyen yasal düzenlemelerdir 142 .
Vergi sınırlamaları genelde yerel yönetimlerin mali disiplin altına
alınması için merkezi hükümetlerin veya vatandaş ya da sivil toplumun
girişimi ile çoğunlukla seçmenler tarafından gündeme getirilen
uygulamalardır. Hollanda, Yeni Zelanda, İsveç, ABD ve İngiltere gibi
sanayileşmiş birçok ülkede uygulamaya konan harcama sınırlamaları
genellikle bir mali yılı aşan bir dönemi kapsayacak düzenlemeleri
içermektedir 143 .
140 VURAL, a.g.m., s.186.
141 KOPITS - SYMANSKY, a.g.e., s.26.
142 Barry W. POULSON, “Tax and Spending Limits: Theory, Analysis, and Policy”,
Independence Institute, IP-2-2004, January, Erişim: 23.04.2005,
www.IndependenceInstitute.org.
143 VURAL, a.g.m., s.186.
106