MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

halkın olduğu ve “halk egemenliğini, seçimler ve oylamalar aracılığıyla ve
yasama, yürütme ve yargı yetkileriyle donanmış özel organlar eliyle”
kullanacağı saptanmıştır 79 . Öncelikle yasama görevi olan Anayasa organları,
Federal Meclis ile Federal Konsey’dir. Bunun dışında eyaletler ve mahalli
idareler düzeyinde çeşitli meclisler aracılığıyla da yasa yapma yetkisi söz
konusudur. Anayasa’da kural olarak hangi seviyede ne tür düzenleme
yapılacağı belirlenmiştir. Yürütme görevini, Federal Cumhurbaşkanı ile
Federal Başbakan yönetimindeki Federal Hükümet ile Federal
Cumhurbaşkanı yerine getirmektedir. Anayasa düzeyinde yargı fonksiyonu
Federal Anayasa Mahkemesi’nin yetkisindedir. Almanya’daki yasaların
yarıdan fazlasının yürürlüğe girebilmesi için Federal Konseyin onayı
gerekmektedir. Özellikle eyaletlerin mali ve idari egemenliklerini
ilgilendiren yasalar Anayasa’nın 77. maddesi çerçevesinde onaya muhtaçtır
ve Federal Konseyin onayı olmadan ya da reddine rağmen yürürlüğe
girememektedir 80 .
23 Mayıs 1949 tarihli Almanya Federal Cumhuriyeti Anayasası’nın X.
Bölümü “Mali Rejim” başlığı altında tanzim edilmiştir. Söz konusu “Mali
Rejim” başlığı altında onüç farklı madde ile gelir ve harcama paylaşımı,
bütçe, vergi ve borçlanma konularıyla birlikte gelir idaresine ilişkin hususlar
ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Almanya Federal Cumhuriyeti Anayasası’nın “Maliye” başlığı altında
düzenlenen X. Bölümünde yer alan ve konumuz açısından önem taşıyan
madde hükümleri daha ayrıntılı olarak incelemeye çalışılmıştır.
Almanya Anayasası’nın incelediğimiz bölüme ait ilk maddesi “104a”
numaralı maddesidir. Bu madde, 1949 yılında kabul edilen Anayasanın ilk
halinde yer almamış olup, daha sonra 12.5.1969 yılında gerçekleştirilen 21.
Anayasa Değişikliği ile ilave edilmiştir. “Harcamaların Paylaşımı” başlığı
altında düzenlenen bu maddede, Federasyon ile Eyaletler arasındaki görev
paylaşımı konusu hüküm altına alınmış ve Federasyon’un, özellikle
Eyaletlerin önemli yatırım harcamaları için mali yardımda bulunabileceği
ifade edilmiştir.
79 Anayasanın 20. maddesindeki bu hükmün değiştirilemeyeceği 79. maddede düzenlenmiş
bulunmaktadır.
80 İsmail CAN, “Almanya’da Devletin Yapısı ve Vergi Sisteminin Anayasal Temelleri”,
Maliye Dergisi, Sayı:145, Ocak-Nisan 2004, s.1-2, 4, 9.
193