MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

devam etmektedir 47 .
4. Sosyal Güvenlik Kurumları Açıkları
Türkiye’de bu güne kadar sosyal güvenlik kuruluşları Emekli Sandığı,
Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar
Kurumu (Bağ-Kur), Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve özel sandıklardan
oluşmaktaydı. SSK özel sektörde, kamuda, ve tarım kesiminde çalışan işçiler
ile isteğe bağlı özel sigortalılara hizmet vermekteydi. Bağ-Kur esnaf ve
sanatkarlar ve diğer bağımsız çalışanlar ile çiftçiler ve isteğe bağlı
sigortalıları (ev hanımları ve muhtarlar), Emekli Sandığı devlet memurlarını
kapsamaktaydı. Ancak, 16.05.2006 tarih ve 5502 nolu Sosyal Güvenlik
Kurumu Kanunu ile sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında toplanması
sağlanmış olup, yeni sosyal güvenlik kurumları ise, Sosyal Güvenlik
Kurumu ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü olarak belirlenmiştir.
Türk sosyal güvenlik sistemi bir bütün olarak ele alındığında önemli
eksiklikler ve aksaklıkları bünyesinde barındırmaktadır. Özellikle 1990’lı
yıllarda, sosyal güvenlik sistemimiz önemli mali sıkıntılarla karşı karşıya
kalmıştır. Primlerin tahsil edilmesinden fonların değerlendirilmesine kadar
bir dizi finasman problemi yanında, kapsam bakımından herkesi, her
tehlikeye karşı koruma kapsamına alma ile sağlanan sosyal güvenlik
garantisinin yetersizliği ve kurumlar arası farklılıklar; bu mali sıkıntıların ilk
akla gelenleridir 48 .
Sosyal refah devleti anlayışının bir sonucu olarak giderek büyüyen
sosyal güvenlik kuruluşları, kamu kesimi içinde ciddi büyüklüklere
ulaşmıştır. Son zamanlarda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde
getirdikleri yüksek maliyetler sebebiyle sosyal güvenlik sistemleri ve
yeniden yapılandırılmaları daha fazla tartışılır hale gelmiştir. Türkiye’de bu
tartışmalardan ve yaşanan sorunlardan kendini uzak tutamamaktadır.
Ülkemizde sosyal güvelik sisteminin bugün için sahip olduğu sorunları
aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür 49 ;
- Emekli sayısının çalışan sigortalı sayısına oranı olarak tanımlanan
sistem bağımlılık oranının yüksekliği,
47 AKDEMİR, a.g.t., s.148.
48 ÖZSOYLU, a.g.e., s.72-73.
49
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI, Sosyal Güvenlik Reformu, s.3.
Erişim: 16.06.2006, http://www.hazine.gov.tr/sosyal_guvenlik.pdf.
315