MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

ilgili olarak getirilen yasal sınırlamalardır. Kamu Finansman Kanunu, Devlet
Tahvili İhraç Kanunu ve Borç Konsolidasyon Özel Hesap Kanunu
hükümlerine göre; devlet tahvili ihracında temelde üç prensip dikkate
alınmaktadır 104 . Bunlar;
- Sağlam Maliye Politikası: Kamu harcamalarının vergilerle finanse
edilmesi asıldır.
- Yatırım Tahvili: Devlet tahvilleri sadece bayındırlık ve yatırım
harcamalarının finansmanı için çıkarılır. Bayındırlık ve yatırım
harcamalarının kapsamı her yıl parlamentoda tartışılır ve bütçede açık olarak
kalem kalem gösterilir.
- Devlet Tahvili – Emisyon: Devlet tahvilleri karşılığında merkez
bankası para basma (emisyon) yoluna gidemez. Ayrıca merkez bankasınca
basılacak para karşılığında devlet tahvili çıkarılamaz.
Maliye Bakanlığı çıkarılacak her devlet tahvili ile ilgili olarak kupon
bedellerini, faiz oranlarını, vadelerini ve diğer hususları belirlemekle
yetkilidir. Devlet tahvilleri, amortisman sandığı (itfa sermayesi) yöntemiyle
itfa ya da konsolide edilmektedir. İtfa ve diğer işlemler bu amaçla kurulmuş
Borç Konsolidasyon Fonu Özel Hesabı tarafından yerine getirilmektedir. Söz
konusu fonun kaynakları ise aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır 105 :
- Her yıl bir önceki yılın başlangıcında mevcut kümülatif borç
miktarının % 1.6’sı oranında genel hesap bütçesi veya özel hesaplardan
yapılan aktarmalar. Söz konusu sabit oranlı aktarmalar, finansman zorlukları
nedeniyle 1982-1989 yılları arasında yapılmamıştır.
- Genel hesap bütçe fazlasının yarısından az olmamak kaydıyla yapılan
aktarmalar.
- Gerektiğinde bütçeden ilave olarak yapılacak aktarmalar.
Devlet tahvilleri 60 yıllık süre içinde konsolide edilirler. Bu süre,
yatırımların ortalama faydalı ömürlerini yansıtmaktadır. Devlet tahvilleri
vadeleri dolduğunda bedelleri nakit olarak ödenir ya da isteyenlere yeni
çıkarılan tahvillerle değiştirilir.
104 CANSIZLAR, a.g.e., s.27.
105 CANSIZLAR, a.g.e., s.27-28.
217