MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

Konsolide Bütçe’den KİT’lere yapılan sermaye ve görev zararı şeklindeki
transfer ödemelerinin gelişimini izlemek mümkündür ∗ . Özellikle 1998
sonrasında Konsolide Bütçeden KİT’lere sermaye transferi şeklinde yapılan
ödemelerin, 2001 sonrasında ise görev zararı şeklinde yapılan ödemelerin
önemli düzeyde artış gösterdiği gözlenmektedir. 2003 yılı sonrasında ise her
iki transfer kalemi itibarıyla azalış yaşanmaya başlamıştır. Son yıllarda
konsolide bütçeden KİT’lere yapılan transferlerde yaşanmaya başlayan
azalışın en önemli nedeni olarak, özelleştirme uygulamaları sonucunda KİT
sayısında görülen azalma ve mevcut KİT’lerdeki yapısal reform önlemleri
gösterilebilir.
Grafik 3: Konsolide Bütçe’den KİT’lere Yapılan Transferler
(1995-2004)
2.500.000
2.000.000
(Milyar TL.)
1.500.000
1.000.000
500.000
0
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Yıl
Sermaye Görev Zararı Toplam
Kaynak: Ebru AYYILDIZ, Konsolide Bütçe Transferleri İçinde KİT Transferlerinin Yeri
(1995-2004), T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Devlet Bütçe
Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara, Nisan 2005, s.114.
KİT’lerde mali disiplinsizliği hızlandıran unsurlardan biri de KİT’lerin
denetimi ile ilgilidir. KİT’ler âdeta iktidar ile özdeşleştiğinden faaliyetlerine
ilişkin denetim formalitesinin yerine getirilmesinden öteye gidememiştir 32 .
KİT’lerin TBMM’nce denetlenmesinde, kâr/zarar hesaplarının kamuya
duyurulmasında, yönetim kurulu üyelerinin aklanıp aklanmamasında vb.
∗
Söz konusu yıllar arasında Konsolide Bütçeden “yardım” adı altında KİT transferi
yapılmamıştır.
32 İZTO, Bir Kamu Finansman Tekniği Olarak Özelleştirme, İzmir Ticaret Odası, İzmir
1994, s.22.
300