MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

İstikrar Paktı’nın gerektiğinde para cezası uygulamaları sadece en kötü
dönemlerde bütçe ile ilgili problemleri şiddetlendirecektir.
- Üçüncüsü; mali kuralların temel avantajı, somut bir biçimde
oluşturulmuş olmalarıdır. Bu durum yargısal değerlendirmenin bertaraf
edildiği anlamına gelir. Ancak, politika uygulamalarının arzu edilebilirliği
zamana ve şartlara göre değişebilmektedir. Söz konusu kuralların kısa
dönemli tedbirlerden etkilenmemesi onların güçlü ve fakat aynı zamanda
zayıf yönleridir.
D. Mali Kuralların Temel Özellikleri
Uygulamaya konulacak olan mali kuralların, kendilerinden beklenen
hedeflere ulaşmada etkin olabilmeleri için bazı temel özellikleri
bünyelerinde barındırmaları gerekmektedir. Aksi takdirde, belirli mali
amaçları sağlamak için yönetim birimleri tarafından uygulamaya konulan
mali kurallar, bu amaçları sağlamada gereken desteği sunamayacak ve
dolayısıyla uygulanan mali politikada amaç-araç ilişkisi tam anlamıyla
kurulamayacağından, uygulama sorunları ortaya çıkacaktır.
Mali kurallar, uygulamaya konulmaları esnasında çeşitli özellikleri
bünyelerinde barındırmaktadırlar. Mali kuralların söz konusu temel
özelliklerini ise şu şekilde sıralamak mümkündür 130 :
• Mali kuralların mutlak olarak bir yasal dayanakları mevcuttur. Bu
kurallar uluslararası anlaşma, anayasal düzenleme veya herhangi bir
yasal düzenleme ile uygulanmaktadır.
• Mali kurallar geçici değil kalıcı olarak uygulamaya konulurlar. Yani,
yıllık olarak hazırlanan bütçe kanunlarında değil, uzun bir süre
uygulanabilirliği olan başlı başına bir kanun ile düzenlenmektedirler.
• Mali kurallar çeşitli yaptırım güçlerine sahiptir. Bu kurallara
uyulmadığı takdirde, kurallara uymayanlara karşı yaptırım
uygulaması gündeme gelebilmektedir.
Bir mali kuralın benimsenmesi konusu şimdiye kadar hemen hemen
tartışılmaz gibi görünse de; bir “altın (ideal) kural”ın arzu edilebilir
özelliklerini belirlemek ihtiyaç haline gelmektedir 131 . G. Kopits ve S.
130 GÜRSOY HÜRCAN, a.g.e., s.30.
131 Jérome CREEL, “Ranking Fiscal Policy Rules: the Golden Rule of Public Finance vs. the
Stability and Growth Pact”, No 2003-04, July 2003, s.4, Erişim: 25.10.2004,
http://www.ofce.sciences-po.fr/pdf/dtravail/wp2003-04.pdf.
99